WYJAŚNIENIA MKIŚ WS. OGÓLNOPOLSKIEGO PROGRAMU REGENERACJI ŚRODOWISKOWEJ GLEB POPRZEZ ICH WAPNOWANIE

W odpowiedzi na >> wystąpienie, Zarządu KRIR z dnia 28.10.2021 r. o wprowadzenie zmian w Ogólnopolskim programie regeneracji środowiskowej gleb poprzez ich wapnowanie  Ministerstwo Klimatu i Środowiska, w >> piśmie z dnia 19.11.2021 r.  udzieliło następujących informacji:

Przedmiotowy Program realizowany jest ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we współpracy z wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej. W ramach Programu udzielane jest wsparcie finansowe inwestycji z zakresu zakupu i wysiewu wapna nawozowego lub środków wapnujących. Realizacja Programu przyczyni się do poddania regeneracji gleb użytkowanych przez rolników na powierzchni co najmniej 250 tys. ha. Powyższy Program będzie realizowany w latach 2019 – 2023, przy czym zobowiązania (rozumiane jako podpisywanie umów) podejmowane będą do 31.12.2021 r., a wydatki beneficjentów związane z zakupem środków wapnujących będą kwalifikowane do dofinansowania do 31.12.2023 r.

Dotychczasowe doświadczenia NFOŚiGW zdobyte w czasie trwania pierwszej edycji Programu realizowanego w latach 2019 – 2020 wskazują, że ponad 60% zregenerowanej powierzchni gleb przypada na gospodarstwa o powierzchni do 25 ha, nieco ponad 30% na gospodarstwa o powierzchni od 25 do 50 ha, zaś tylko niecałe 7% w większych gospodarstwach o areale wynoszącym od 50 do 75 ha. Ponadto należy podkreślić, że nawet w województwach, w których istotną część w strukturze gospodarstw stanowią gospodarstwa o powierzchni powyżej 75 ha (np. tereny po byłych PGR-ach), odsetek zregenerowanej powierzchni poprzez zabieg wapnowania dla tej grupy wynosi ok. 20%.

Obecnie realizowana jest II edycja Programu, z alokacją środków 100 mln zł. Program realizowany jest ze środków NFOŚiGW w ramach funduszu podstawowego, z którego finansowane są inne, równieważne programy rządowe, przy udziale środków wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej wynoszącym od 1 do 7% budżetu Programu (w zależności od wielkości i zasobności w środki finansowe poszczególnych Funduszy, które w ostatnich latach odnotowały znaczący spadek przychodów z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska).

Na podstawie wstępnej oceny przeprowadzonej przez NFOŚiGW dotyczącej bieżącej realizacji Programu informuję, że zwiększenie poziomu dofinansowania oraz rozszerzenie katalogu beneficjentów o gospodarstwa o powierzchni powyżej 75 ha, które i tak realizują wapnowanie gleb ze względów agrotechnicznych może w istotny sposób ograniczyć dostępność środków dla mniejszych gospodarstw. Biorąc pod uwagę zamknięty budżet Programu oraz fakt, że Program kładzie szczególny nacisk na cel środowiskowy (ekologiczny), a nie agrotechniczny, postulowane modyfikacje Programu powinny uwzględniać optymalizację sposobu jego finansowania i wymagają pogłębionej analizy i oceny szeroko rozumianych skutków potencjalnych jego zmian. Ponadto zaproponowane zmiany Programu mogą mieć wpływ na wzrost tempa wykorzystania dopuszczalnego limitu pomocy publicznej de minimis w rolnictwie, którą gospodarstwa rolne w Polsce mogą otrzymać ze środków budżetu krajowego i budżetu jednostek samorządu terytorialnego w okresie trzech lat podatkowych.

Ponadto w kontekście zgłoszonych zmian przez Krajową Radę Izb Rolniczych uprzejmie informuję, że w prowadzonym aktualnie naborze nie można zmieniać ustalonych wcześniej warunków. Niemniej jednak mając na uwadze wartość przedstawianych przez Państwa propozycji informuje, że zostaną ponownie rozważone w momencie określania zasad i warunków dla kolejnej edycji Programu.

Źródło: KRIR