Rozmowa „Rolniczego Pulsu” ze Stanisławem Tomczyszynem

Stanisław Tomczyszyn – Członek Zarządu Województwa Lubuskiego

Rozmowa „Rolniczego Pulsu” ze Stanisławem Tomczyszynem, Członkiem Zarządu Województwa Lubuskiego, nadzorującego sektor  rolnictwa i obszarów wiejskich Ziemi Lubuskiej.

Jakie kierunki rozwoju rolnictwa powinny być wytyczane na najbliższe lata i w Strategii Województwa Lubuskiego?

Urząd Marszałkowski opracowuje Strategię Rozwoju Województwa Lubuskiego, którą zamierza przedstawić w połowie roku pod obrady Sesji Sejmiku.

Oprócz naszych założeń idących w kierunku rozwoju rolnictwa w województwie lubuskim,  ważne są również głosy rolników, Lubuskiej Izby Rolniczej i wielu organizacji, które działają na rzecz rolnictwa.

Szansę rozwoju produkcji rolnej i powiększania jej wartości należy widzieć w: – zmianie struktury produkcji na korzyść produktów poszukiwanych na rynku i nie objętych limitami unijnymi, – wyrównywaniu dopłat obszarowych  w Polsce do poziomu w krajach dawnej UE, – wykorzystaniu potencjału produkcji warzyw i owoców, – rozwijaniu produkcji roślin energetycznych, – powiększaniu produkcji surowców i żywności metodami naturalnymi , czemu sprzyjać będzie poprawa infrastruktury i organizacji rynku żywności ekologicznej oraz efektywniejsza promocja polskiej żywności zagranicą, – produkcji żywności o  dużym poziomie bezpieczeństwa dla zdrowia.

Zwiększenie produkcji w Polsce i poprawa konkurencyjności gospodarstw zależą od szans ich modernizacji technicznej oraz rozbudowy potencjału przemysłu przetwórczego.

Do  działań, które  nadzoruję w Urzędzie Marszałkowskim, należą  przede wszystkim sprawy związane z Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich. Są to cztery działania będące  w gestii Urzędu Marszałkowskiego dotyczące  odnowy i rozwoju wsi, podstawowych usług, czyli mam tu na myśli kanalizację i wodociągowanie wsi, program LEADER, służący  aktywizacji  mieszkańców wsi i małych miasteczek do 5 tys. osób oraz sprawy związane z ochroną przeciwpowodziową i retencją wód mającą  wpływ  na rozwój rolnictwa- te kwestie są mi bardzo  bliskie.

Ponadto nadzorujemy kolejny program rozwoju rybactwa, powstało pięć Lokanych Grup Rybackich/LGR/,które mają do dyspozycji 104 mln złotych w latach programowania 2007-2013.

Staramy się także efektywnie wykorzystywać środki finansowe celowe, które gromadzone są na wydzielonym rachunku w budżecie województwa a pochodzą z opłat z tytułu wyłączania z produkcji rolniczej gruntów rolnych ( Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych z 03 lutego 1995 r. Dz.U. Nr 121 poz. 1266 z 2004r.). Środki te wykorzystujemy na wspólne przedsięwzięcia z  j.s.t. ( gminy i powiaty ) i producentami rolnymi związanymi z modernizacją dróg, transportu rolniczego gminnych i powiatowych na obszarach związanych z produkcją rolną, a także na odtworzenie, modernizację zbiorników mikro i małej retencji oraz przywracanie pełnej produkcji rolnej gruntów rolnych długotrwale nieużytkowanych rolniczo.

Jak Pan ocenia perspektywy rozwoju lubuskiej wsi na najbliższe lata?

Rozwój lubuskiej wsi uzależniony jest od współpracy różnych firm i instytucji, a przede wszystkim ważna jest współpraca  z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Ona ma  główne instrumenty wspomagania finansowego  produkcji rolniczej.

Natomiast my jesteśmy  uzupełnieniem tej działalności ,wspierania  funkcjonowania  rolnictwa i rolników na wsi poprzez wspomaganie  głównie  gminnych samorządów.

Wspieramy również grupy producentów rolnych, w który to  proces  jesteśmy mocno  zaangażowani. Posiadamy  już 47 grup skupiających 720 członków .

Podpisaliśmy również w 2011roku  umowę o współpracy z województwem opolskim, na mocy której wymieniamy się dobrymi praktykami w tej materii i zachęcamy do organizowania się w różnego rodzaju grupy producentów – mięsa, rzepaku, czy zbóż.

Dopłaty bezpośrednie mają duży wpływ na  dodatkowe dochody umożliwiające  modernizację gospodarstw wiejskich. Różnego rodzaju instrumenty finansowe wspierające inwestycje w gospodarstwach rolnych, a także różnicowanie działalności rolniczej skutkuje tym,że  rolnictwo i  mieszkanie na wsi  staje się  coraz bardziej atrakcyjne.

Jakie są wg Pana osiągnięcia w lubuskim  rolnictwie od akcesji w 2004 roku i współuczestnictwie we WPR? Z czego możemy być dumni w branży rolnej?

Przede wszystkim zagospodarowanie długo  ugorowanych gruntów rolnych oraz wprowadzenie płodozmianów przywracających wartość rolniczą gleb /wzrastający udział roślin przemysłowych i motylkowych/.

Chów i hodowla zwierząt została ukierunkowana na wymianę i doskonalenie stad podstawowych i matecznych/bydło mleczne pod oceną od 3 lat jest na pierwszym miejscu w kraju/.Wprowadzono w rolnictwie lubuskim dobrze przygotowane do miejscowych warunków nowe rasy bydła mięsnego i odmiany roślin uprawnych.

Powstają i modernizują się zakłady przetwórstwa mięsa czerwonego i drobiowego, znakomita ich większość wykorzystała środki unijne w dostosowaniu się do wymogów sanitarnych i weterynaryjnych obowiązujących na rynku unijnym i poza.

Rolnictwo lubuskie dysponuje znakomitą bazą produkcji pasz przemysłowych dla zwierząt hodowlanych. Kolejnym osiągnięciem jest również uzyskanie w gospodarce rybackiej wymaganych ze względów weterynaryjnych i środowiskowych modernizacji ukierunkowanych na rynek zewnętrzny .Powstały również i wyspecjalizowały się duże gospodarstwa towarowe ukierunkowane na określone produkty / Grupa Producentów „Hortus” wyspecjalizowana w produkcji owoców miękkich, Grupa Producentów „Polan” – warzywa, Grupa Producentów „Gospodarstwo Ogrodnicze  sp.zo.o /

Możemy być też dumni  ze zmiany oblicza wsi.

Powstały  nowe świetlice,  place zabaw dla dzieci, odnawiano zabytki i kościoły.

Poprawia się infrastruktura techniczna  wsi, a więc  kanalizacja, wodociągi, stacje ujęć wody   i oczyszczalnie ścieków, co wpływa korzystnie  na produkcję rolniczą, i  poprawę warunków życia mieszkańców. Obserwujemy aktualnie tręd  powrotu mieszkańców miast na wieś, szczególnie blisko dużych miast, tak jak Zielonej Góry,  Gorzowa Wlkp., czy też innych większych ośrodków. Na początku tego roku Zarząd Województwa podpisał 92 umowy na działanie „Odnowa i rozwój wsi”. Kwota przyznania pomocy ze środków unijnych to blisko 30 mln zł. O przyznanie pomocy wnioskowało 79 gmin, jak również 6 instytucji kultury i 1 organizacja. Należy podkreślić, iż będzie III nabór projektów o przyznanie pomocy z tego działania i do rozdysponowania będzie ok. 8 mln zł.

Jak widać, od 2004 roku wzrósł znacznie potencjał gospodarczy i społeczny  naszej wsi lubuskiej.

Jakie są najbardziej dokuczliwe problemy województwa  występujące na obszarach wiejskich? Jak radzimy sobie z rozwiązywaniem problemów branży rolnej?

Problemy są różne, trudno je jednoznacznie nazwać. Jednym z głównych problemów wsi lubuskiej jest niedofinansowanie znacznych potrzeb w zakresie utrzymania i funkcjonowania urządzeń i budowli melioracji podstawowych , a także zapewnienia  bezpieczeństwa przeciwpowodziowego.

Okres powodzi ,która parokrotnie wystąpiła w województwie w 2010 roku, wskazała rozmiar powyższych zaniedbań i umożliwiła jednocześnie pozyskanie środków finansowych z Europejskiego Funduszu Solidarności w kwocie 16,500 tyś  na naprawę i modernizację uszkodzonych urządzeń i budowli. Równocześnie w budżecie Państwa na rok 2011 zabezpieczono potrzeby województwa w zakresie utrzymania tych urządzeń i po raz pierwszy od wielu lat dysponowaliśmy kwotą ponad 24 mln złotych.  Gdyby corocznie był podobny poziom zabezpieczenia finansowego, wówczas w perspektywie paru lat uległyby likwidacji problemy związane z funkcjonowaniem melioracji podstawowej. Jednocześnie trwają procesy inwestycyjne dotyczące gospodarowaniem wodami dla rolnictwa w kwocie 41 mln.zł w ramach PROW i LRPO .

Jak Pan ocenia współpracę podmiotów społecznych i organizacji rolniczych branży?

Ważną kwestią jest współdziałanie samorządu województwa z organizacjami, stowarzyszeniami a także przedsiębiorcami funkcjonującymi w rolnictwie i strefie obszarów wiejskich. Szczególna rola przypada obligatoryjnemu samorządowi, jakim jest Samorząd Rolniczy- Lubuska Izba Rolnicza. Prezes LIR pan Władysław Piasecki wielokrotnie wskazywał w wystąpieniach o pozytywnej współpracy z samorządem województwa, a także nakreślał obszary problemowe, w których dla ich rozwiązania powinniśmy wspólnie współdziałać. Uczestniczy także w bieżących pracach komisji problemowej sejmiku, jaką jest komisja rolnictwa i ochrony środowiska. Istotną rolę spełnia w stanowieniu dokumentów strategicznych, np. bierze udział w pracach nad aktualizacją strategii rozwoju województwa. Istotną rolę we współpracy odgrywają kontakty z Lubuskim Stowarzyszeniem Sołtysów ( np. wspólne poprowadzenie konkursu na najpiękniejszą wieś lubuską ). Podkreślić należy dobrą współpracę merytoryczną z organizacjami kółek rolniczych i organizacji rolniczych z Zielonej Góry i Gorzowa Wlkp. a także z Lubuskim Związkiem Rolników, w skład którego wchodzą dzierżawcy i pracodawcy rolni. Istotną rolę odrywają także merytoryczne kontakty ze związkami i zrzeszeniami branżowymi takimi, jak: Związek Hodowców Bydła Mlecznego, Związek Hodowców Bydła Mięsnego, Związek Hodowców i Producentów Trzody Hlewnej, Związki Pszczelarskie z Gorzowa Wlkp. i z Zielonej Góry, Związek Producentów Ryb, Związek Hodowców Koni. Istotną rolę w tej współpracy z wymienionymi organizacjami odgrywa, podległy Marszałkowi Województwa, Lubuski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Kalsku. Ośrodek ten spełnia także bardzo istotną rolę , jaką jest kształtowanie zakresu merytorycznego szkoleń dla rolników i ich rodzin w województwie. Istotną rolę w rozwiązywaniu problemów wsi stanowi bieżąca współpraca z jednostkami samorządu terytorialnego tj. Konwentem Prezydentów, Wójtów i Burmistrzów naszego województwa. Mam nadzieję, że współpraca z tymi organizacjami i instytucjami, która na dzień dzisiejszy układa się dobrze, będzie nadal owocna, czego życzyłbym tym wymienionym organizacjom, jak i Samorządowi.

Dziękujemy za rozmowę.