SPIRALA KREDYTOWA TOWAROWYCH GOSPODARSTW

Lubuskie Forum Rolnicze na spotkaniu w dniu 22 września br. zajęło się bieżącymi problemami rolnictwa lubuskiego. W kilku tysiącach gospodarstw „kredyt goni kredyt”. Przedstawiono konieczność zmian w zakresie uregulowań pomocy dla gospodarstw rolnych w wyniku klęsk żywiołowych. Mimo wnioskowań o uznanie np. „suszy” do Programu wsparcia ( Uchwała RM z dn. 26.07.11r.)– nie została ona uwzględniona.

Roman Nałęcz

Pan Roman Nałęcz z Lubuskiego Związku Rolników przedstawił trudną sytuację towarowych gospodarstw rolnych, które od kilku lat borykają się z klęskami występującymi w regionie. Nie działają w sposób prawidłowy również ubezpieczenia rolnicze, w których ubezpieczyciele nie uwzględniają skutków suszy i innych wybranych klęsk pogodowych.

Dyskutowano również o nowelizacji ustawy o nieruchomościach rolnych, gdzie skrytykowano duży procent (30 %) wyłączeń – „Ziemię kupią ci, którzy mają pieniądze i może się ona stać przedmiotem spekulacji w najbliższym czasie!” – mówią rolnicy.

Obradom przewodniczył Władysław Piasecki- prezes LIR. W Lubuskim Forum Rolniczym udział wzięli szefowie wszystkich organizacji rolniczych oraz przedstawiciele instytucji: Członkowie Zarządu Lubuskiej Izby Rolniczej: Bogusław Pietrow – wiceprezes oraz Alfred Kałużny, Andrzej Kuziemski, Stanisław Madej. Uczestniczyli również: Mariusz Markiewicz – Centrum Narodowe Młodych Rolników, Zdzisław Janczałek – Lubuski Wojewódzki Związek Rolników Kółek i Organizacji Rolniczych w Zielonej Górze, Roman Nałęcz i Stanisław Zawadzki – Lubuski Związek Rolników, Feliks Kijak – Wojewódzki Związek Rolników kółek i Organizacji Rolniczych w Gorzowie Wlkp., Ireneusz Ganczar – ZZR Samoobrona, dr Bogdan Wiatr – Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego, Wanda Cichowska – Lubuski Urząd Wojewódzki, Grzegorz Dłubek – Dyrektor Wydziału Gospodarowania Nieruchomościami, Lubuski Urząd Wojewódzki, Zbigniew Kołodziej – Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska Sejmiku Województwa Lubuskiego, Elżbieta Kwaśniewicz – Dyrektor LOR Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Andrzej Trzop – Kierownik BDSPB ARIMR, Stanisław Myśliwiec – Delegat KRIR, Roman Koniec – zastępca dyrektora OT ANR, Zbigniew Żywień – Dyrektor LODR Kalsk, Marek Żeromski – dyrektor Departamentu Rolnictwa, Środowiska i Rozwoju Wsi oraz Rafał Nieżurbida – wiceprzewodniczący Zielonogórskiej Rady Powiatowej LIR.

STANOWISKO
LUBUSKIEGO FORUM ROLNICZEGO
z dnia 22 września 2011r.
w sprawie programu pomocowego dla gospodarstw poszkodowanych klęską suszy

Organizacje rolnicze skupione w Lubuskim Forum Rolniczym reprezentujące rolników w województwie lubuskim są zaniepokojone brakiem ustanowienia programu pomocy publicznej dla rolników poszkodowanych w roku 2011 klęską suszy. Sytuacja w województwie jest znana Ministerstwu Rolnictwa i Rozwoju Wsi z informacji przekazywanej przez monitoring suszy rolniczej jak i z pism Lubuskiej Izby Rolniczej i Pana Wicewojewody Lubuskiego skierowanego do Pana Ministra informującego o niekorzystnej sytuacji klimatycznej i konieczności ustanowienia pomocy dla rolników poszkodowanych klęską suszy poza pomoc wynikającą z de minimis i uzyskanie kredytu preferencyjnego. Rolnictwo lubuskie ze względu na słabe gleby i długotrwały brak opadów w całym okresie wegetacji zbóż i rzepaku zostało wyjątkowo mocno poszkodowane. Na podstawie danych z raportów monitoringu suszy zagrożenie suszą dla zbóż jarych trwało 100 dni dla zbóż ozimych 90 dni ,rzepaku i roślin strączkowych 80 dni. Liczby te wskazują że kryterium zagrożenia suszą /60dni / zostało dla upraw zbóż i rzepaku wysoko przekroczone. Susza w województwie objęła 100 % gmin w uprawach zbóż i 87 % gmin w uprawach rzepaku i roślin strączkowych. Na podstawie uzyskanych zbiorów szacowany spadek plonów zbóż i rzepaku można ocenić w gospodarstwach na słabych glebach na 40-50 %.

Komisje Wojewody szacujące straty spowodowane suszą wykazały na podstawie sporządzonych protokołów straty w 1484 gospodarstwach na powierzchni 73 tys. ha na kwotę wielkości 73,8 mln zł. Poza wykazanymi stratami wskutek nadmiernych opadów w trakcie żniw powstały dalsze straty w plonie i jakości ziarna .

Analiza występowania klęsk suszy w województwie lubuskim wskazuje na ich wysoką częstotliwość, której przyczyną jest słaba jakość gleb. Użytki rolne klas V i VI zajmują 44,4 % powierzchni, klasy IV 40 % a klasy III i wyższe zaledwie 15 % wskazuje to, że 85 % użytków jest bardzo podatnych lub podatnych na suszę. W ostatnich trzech latach stanowiących okres porównawczy do roku 2011 susze wystąpiły w roku 2008 obejmując 251 tys. ha upraw na kwotę 136,6 mln.zł strat oraz w roku 2010 na powierzchni 23 tys ha i stratach 14,7 mln.zł. Należy podkreślić, że w roku 2010 podniesiono kryterium wartości progowych wskazujących na wystąpienie suszy w wyniku tych zmian statystyczny wymiar suszy uległ zmniejszeniu niemniej spadki plonów nadal są wysokie .

Wysokie ceny pszenicy i żyta zastosowane jako przelicznik w wymiarze zobowiązań wobec Agencji Nieruchomości Rolnych i gmin spowodują skokowy wzrost zobowiązań z tytułu czynszów , podatków czy nabycia nieruchomości rolnych. Zobowiązania rolników wobec ANR przy cenie pszenicy za I półrocze 93,7 zł za decytonę wzrastają do analogicznego okresu 2010 roku o 95 % a do średniej ceny rozliczeniowej z trzech ostatnich lat o 50 %. Podobnie wysoki wzrost wystąpi wobec gmin z tytułu podatku rolnego rozliczanego w ekwiwalencie żyta.

Należy zaznaczyć że planowane dochody Agencji Nieruchomości Rolnych jak i gmin w takiej skali wzrostu nie były brane pod uwagę przy tworzeniu ich budżetów dlatego też argument, że zastosowane ulgi pogorszą planowane dochody tych instytucji nie jest w pełni zasadny. Z tego względu program pomocowy dla gospodarstw rolnych poszkodowanych suszą, w których straty szacowane przez Komisje Wojewody wykazały spadek dochodów powyżej 30 % powinien uwzględniać pomoc w ulgach i umorzeniach zobowiązań powyżej de minimis tym bardziej, że limit ten jest w większych gospodarstwach wykorzystany a ceny pszenicy i żyta z I półrocza 2011r. nie odzwierciedlają cen uzyskiwanych przez rolników lecz są wynikiem spekulacji pośredników i importerów zbóż.

Problem skokowego wzrostu zobowiązań wobec Agencji i gmin oraz wzrostu cen nawozów i innych środków produkcji sezonie 2011-2012 dotknie wszystkich rolników lecz szczególnie ostro wystąpi w gospodarstwach, które poniosły wysokie straty spowodowane suszą oraz posiadają zadłużenie w postaci niespłaconych kredytów i innych zobowiązań spowodowane klęskami żywiołowymi w tym suszą z lat 2008 i 2010.

Przedstawiając sytuację w rolnictwie województwa spowodowaną czynnikami niezależnymi od rolników posiadających gospodarstwa na słabych glebach oczekujemy programu pomocowego adresowanego dla rolników poszkodowanych klęską suszy uwzględniający nie tylko możliwość uzyskania kredytu preferencyjnego lecz ulg i umorzeń w zobowiązaniach wobec KRUS, ANR i gmin wykraczających poza limit pomocy de minimis.

Podpisali:

Władysław Piasecki, Lubuska Izba Rolnicza
Zdzisław Janczałek, LWZRKiOR w Zielonej Górze
Stanisław Zawadzki, Lubuski Związek Rolników
Ireneusz Ganczar, LWZZR „Samoobrona”
Feliks Kijak, WZRKiOR w Gorzowie Wlkp.
Mariusz Markiewicz, ZZ CNMR

GALERIA: