SAMORZĄD ROLNICZY W SPRAWIE WZMOŻONEGO PRZYWOZU DO POLSKI TUCZNIKÓW Z NIDERLANDII I NIEMIEC

Wielkopolska Izba Rolnicza na początku czerwca br. interweniowała w Ministerstwie Rolnictwa w sprawie wzmożonego przywozu do Polski tuczników z Niderlandii oraz Niemiec, będącego wynikiem zamykania w tamtych krajach zakładów ubojowych, na skutek epidemii koronawirusa.

MRiRW poinformowało, że państwo członkowskie UE nie może wprowadzić zakazu handlu zwierzętami z innego państwa członkowskiego UE, gdyż zakaz ten łamałby zasadę swobodnego przepływu towarów obowiązującą na terenie UE. W dalszej części pisma wskazano jakie kontrole weterynaryjne są prowadzone przez państwo członkowskie pochodzenia zwierząt oraz polskie władze weterynaryjne. Wskazano, że dodatkowo na trasie przewozu przesyłki zwierząt, przeprowadzane są kontrole dobrostanu 100% przesyłek zwierząt zatrzymujących się na 24-godzinny odpoczynek w zatwierdzonych punktach kontroli (miejscach odpoczynku). Zgodnie z informacją Głównego Inspektoratu Weterynarii w chwili obecnej nie notowane są naruszenia dobrostanu zwierząt sprowadzanych z terytorium Holandii.

W odniesieniu do poruszonej w piśmie WIR kwestii odbioru zwierząt ze strefy niebieskiej, MRiRW wyjaśniono, że Komisja Europejska przy ustalaniu zasięgu obszarów w związku z ASF posługuje się określonymi kryteriami i parametrami (m.in. podział administracyjny, aspekty geograficzne, obecność naturalnych lub sztucznych barier, przebieg choroby). Zniesienie obszaru zagrożenia, czyli tzw. „niebieskiej strefy”, jest możliwe po upływie 12 miesięcy od ostatniego stwierdzonego ogniska na określonym terytorium. Okres ten może być skrócony do 3 miesięcy w przypadku, gdy na danym terenie liczba ognisk była ograniczona, a wszystkie gospodarstwa niekomercyjne, w których wymogi bioasekuracji nie zostały zachowane, zostały zlikwidowane. MRiRW wskazało, że po upływie terminów na bieżąco składane są do KE wnioski o zniesienie poszczególnych obszarów.

Oto pełne treści pisma WIR i uzyskanej odpowiedzi:

Szanowny Panie Ministrze,

Do Wielkopolskiej Izby Rolniczej napływają niepokojące sygnały od rolników o planach sprowadzania z Królestwa Niderlandów 50 tys. tuczników między innymi przez Olewnik Sp. z o.o. Jest to wynik wystąpienia w 2 zakładach na terenie tego kraju wirusa COWID-19 i braku możliwości zagospodarowania przez inne zakłady tak dużej ilości świń. Niepokój rolników budzi fakt sprowadzania za granic Polski zwierząt, które skupowane są od tamtejszych rolników po bardzo niskich cenach i następnie są one transportowane do polskich zakładów przetwórczych.

Zdaniem rolników spowoduje to kolejne obniżenie cen skupu tuczników w rejonie, gdyż rynek zostanie nasycony tanimi świniami, gdy tymczasem rolnicy ze strefy niebieskiej w Polsce borykają się z problemami związanymi z odstawą zwierząt. Ceny proponowane przez zakłady, które decydują się na odbiór zwierząt ze stref, w szczególności niebieskiej, są bardzo niskie, a sprowadzenie takiej ilości świń do Polski, wprowadzi kolejne problemy z obiorem zwierząt od tych rolników. Oczywiście rolnicy zdają sobie sprawę z gospodarki wolnorynkowej, jednakże działania takie budzą sprzeciw, zwłaszcza w kontekście rodzimych problemów ze zbytem zwierząt. Osobną kwestią jest transport zwierząt na tak duże odległości i konieczność zapewnienia dobrostanu w jego trakcie. Z pewnością wpłynie to na jakość mięsa i późniejszych wyrobów. Konieczne jest w związku z tym przeprowadzenie wnikliwych kontroli transportowych i weterynaryjnych sprowadzanych zwierząt.

W związku z powyższym zwracamy się do Pana Ministra o interwencję w tej sprawie.

Z poważaniem

Odpowiedź Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na wyżej cytowane pismo.

W odpowiedzi na pismo z dnia 5 czerwca br. znak WIR.BW.BI. 1588.2020 dotyczące prośby o interwencję w sprawie importu tuczników, uprzejmie przypominam, że państwo członkowskie UE nie może wprowadzić zakazu handlu zwierzętami z innego państwa członkowskiego UE. gdyż zakaz ten łamałby zasadę swobodnego przepływu towarów obowiązująca na obszarze Unii Europejskiej.

Jednocześnie w odniesieniu do kontroli weterynaryjnej przesyłek zwierząt sprowadzanych z innych państw UE informuję, iż przed wprowadzeniem zwierząt do handlu, państwo członkowskie pochodzenia musi zagwarantować, iż przesyłki zwierząt:

1. spełniają wszystkie szczegółowe normy i standardy weterynaryjne określone m.in. w przepisach o zdrowiu zwierząt i zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt oraz przepisach o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich;
2. są oznakowane oraz zaopatrzone w świadectwo zdrowia lub inny wymagany dokument, któiy towarzyszy im aż do ostatecznego odbiorcy wskazanego w tym dokumencie;
3. pochodzą od podmiotów, które podlegają regularnym kontrolom weterynaryjnym;
4. nie pochodzą od podmiotów ani z terenów lub regionów, które są przedmiotem restrykcji administracyjnych lub środków ochronnych wprowadzonych z powodu podejrzenia lub wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt podlegającej obowiązkowi zwalczania;
5. będą transportowane w odpowiednich środkach transportu, których stan jest zgodny z zasadami określonymi w prawie wspólnotowym.

Ponadto informuję iż. w zależności od kategorii przewożonych zwierząt (hodowlane, produkcyjne, rzeźne), polskie władze weterynaryjne przeprowadzają następujące kontrole w miejscu przeznaczenia zwierząt:

1. kontrole niedyskryrninnjące – Powiatowy Lekarz Weterynarii przeprowadza miesięcznie kontrole 5 % przesyłek żywych zwierząt przeznaczonych do hodowli lub produkcji, których miejscem przeznaczenia jest obszar danego powiatu, a które zostały wysłane z innych państw członkowskich. Wybór przesyłek dokonywany jest na podstawie analizy ryzyka. Analiza ta powinna obejmować w szczególności liczbę stwierdzonych nieprawidłowości w odniesieniu do gatunku zwierząt oraz państwa pochodzenia zwierząt. Liczba wytypowanych do kontroli przesyłek jest określana szacunkowo na podstawie średniej liczby przesyłek zwierząt wprowadzanych na teren powiatu każdego miesiąca;
2. kontrole wykonywane w ramach badania przedubojowego w odniesieniu do zwierząt rzeźnych wprowadzanych do polskich zakładów ubojowych – urzędowy lekarz weterynarii przeprowadza badanie przedubojowe w ciągu 24 godzin po przybyciu zwierząt do zakładu ubojowego i w czasie krótszym niż 24 godziny przed ubojem. Kontroli podlega 100 % przesyłek.

Dodatkowo, na trasie przewozu przesyłki zwierząt, przeprowadzane są kontrole dobrostanu 100% przesyłek zwierząt zatrzymujących się na 24-godzinny odpoczynek w zatwierdzonych punktach kontroli (miejscach odpoczynku).

Zgodnie z informacją Głównego Inspektoratu Weterynarii w chwili obecnej nie notowane są naruszenia dobrostanu zwierząt sprowadzanych z terytorium Holandii.

Jednocześnie odnosząc się do kwestii regionalizacji w związku z wystąpieniem na terytorium Polski oraz innych państw członkowskich Unii Europejskiej afrykańskiego pomoru świń (ASF). uprzejmie informuję, że Komisja Europejska przy ustalaniu zasięgu obszarów w związku z ASF posługuje się kryteriami określonymi w dokumencie SANTE/7112/2015/Rev.3. Dokument ten dostępny jest na stronie internetowej Komisji Europejskiej pod adresem: https://ec.europa.eu/food/sites/food/files/animals/docs/ad_c7112.pdf.

Zgodnie z powyższym, ustalając zasięg obszaru zagrożenia. Komisja Europejska oprócz podziału administracyjnego kraju bierze pod uwagę takie parametry jak geograficzne aspekty związane z lokalizacją ogniska choroby, obecność istotnych naturalnych lub sztucznych barier, czy przebieg choroby. W praktyce, w przypadku wystąpienia ogniska ASF u świń w gospodarstwie, do części III załącznika do decyzji wykonawczej Komisji nr 2014/709/UE („niebieska strefa”), dodawany jest obszar sięgający około 10 – 20 km wokół ogniska. Dodatkowo, sytuacja może ulegać modyfikacjom w przypadku wystąpienia kolejnych ognisk choroby w sąsiadujących jednostkach administracyjnych.

Zgodnie z przedmiotowymi kryteriami zniesienie obszaru zagrożenia, czyli tzw. „niebieskiej strefy”, jest możliwe po upływie 12 miesięcy od ostatniego stwierdzonego ogniska na określonym terytorium. Okres ten może zostać skrócony do 3 miesięcy w przypadku gdy na danym terenie liczba ognisk była ograniczona, a wszystkie gospodarstwa niekomercyjne, w których wymogi bioasekuracji nie zostały zachowane, zostały zlikwidowane.

Przepisy ustanowione na poziomie Unii Europejskiej (UE) dotyczące środków kontroli w zakresie zdrowia zwierząt w odniesieniu do afrykańskiego pomoru świń obowiązują na jednolitych zasadach wszystkie państwa członkowskie UE. Powyższe zasady te zostały określone w decyzji wykonawczej Komisji 2014/709/UE. która została wdrożona w polskim porządku prawnym w przepisach rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń (Dz. U. z 2018 r. poz. 290 z późn. zm.).

Zarówno sytuacja epizootyczna w zakresie ASF w Polsce, jak i związany z nią zasięg obszarów objętych restrykcjami uwzględnianych w ww. decyzji wykonawczej Komisji, są ocenianie przez polskie służby weterynaryjne na bieżąco, przy czym Główny Lekarz Weterynarii podejmuje systematyczne działania na rzecz zmniejszania zasięgu obszaru zagrożenia. Po upływie w. terminów na bieżąco składane są do Komisji Europejskiej wnioski o zniesienie poszczególnych obszarów wymienionych w części III załącznika do decyzji wykonawczej Komisji nr 2014/709/UE i przeniesienie ich do części II ww. załącznika. Komisja Europejska ocenia składaną przez stronę polską dokumentację i. jeśli uzna wyniki monitoringu oraz podjętych działań za zadowalające, przedstawia projekt zmiany załącznika do ww. decyzji, który jest poddawany pod głosowanie przez wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej.

Jednocześnie należy podkreślić, że strona polska nieustannie podejmuje działania na rzecz zmniejszania zasięgu obszaru zagrożenia oraz prowadzi szereg innych działań w celu poprawy sytuacji producentów trzody chlewnej. Działania zarówno Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. jak i Głównego Lekarza Weterynarii mają na celu ograniczenie obowiązujących restrykcji.

Jan Krzysztof Ardanowski

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Źródło: www.wir.org.pl