KAMPANIA ANTYAZBESTOWA

30 listopada 2012r. w Sali Kolumnowej Urzędu Marszałkowskiego odbyło się seminarium nt: „Prawidłowe gospodarowanie i bezpieczne usuwanie wyrobów zawierających azbest – możliwości i koszty”, realizowanego z projektu „Ogólnopolska kampania informacyjno-edukacyjna na rzecz usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest”. Podczas spotkania zostały przedstawione zagadnienia związane z Programem Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2012, obowiązki sprawozdawcze w zakresie wyrobów zawierających azbest, zarządzanie nieruchomością z azbestem, program finansowy AZBEST realizowany przez Wojewódzki Fundusz ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze oraz obsługa bazy azbestowej.

Azbest to naturalny minerał, należący do grupy krzemianów. Jego cechami charakterystycznymi jest: włóknista budowa, odporność na działanie: bardzo wysokich temperatur, mrozu, kwasów i substancji żrących, dźwiękochłonność, niskie przewodnictwo cieplne i elektryczne, możliwość przepięcia włókien, łatwość łączenia się z innymi materiałami jak tworzywa sztuczne czy cement oraz giętkość i wytrzymałość. Wyżej wymienione właściwości zdecydowały o powszechnym wykorzystaniu azbestu w przemyśle. W Polsce 95% udziału w ogólnej masie stosowanych minerałów azbestowych miał azbest biały – chryzotyl, rzadziej wykorzystywany był azbest niebieski – krokydolit i azbest brązowy – amozyt. Najczęściej azbest był wykorzystywany do produkcji w przemyśle budowniczym, stoczniowym, chemicznym, energetyce i transporcie.

Budynek inwentarski pokryty eternitem

Azbest szkodliwy dla zdrowia!

Mimo tych wszystkich właściwości pożądanych w produkcji, azbest posiada jedną cechę, która spowodowała jego usuwanie z otoczenia – azbest jest rakotwórczy. Przyczyna szkodliwości azbestu tkwi w jego włóknistej budowie. Podczas eksploatacji wyrobów zawierających azbest, włókna uwalniane są do powietrza. Włókna te są nie widoczne gołym okiem i setki razy cieńsze od ludzkiego włosa. Część włókien po przedostaniu się do układu oddechowego są wydalone przez organizm, ale nie włókna respirabile (o długości powyżej 5 mikrometrów i średnicy mniejszej niż 0,3 mikrometrów), które gromadzą się w tkance płucnej powodując zmiany chorobowe. Włókna azbestu mogą być przyczyną chorób nowotworowych płuc, opłucnej czy otrzewnej. Zagorzenia, jakie niesie azbest, są bagatelizowane, ponieważ pierwsze objawy mogą wystąpić po okresie dwudziestu, a nawet czterdziestu lat od pierwszego kontaktu z pyłem azbestowym. Jednak po ujawnieniu się choroby, nowotwór rozwija się bardzo gwałtownie. Według ekspertów w I połowie XXI wieku będzie najwyższa zapadalność na choroby wywołane azbestem.

Zakaz obrotu azbestem i wyrobami go zawierającymi.

W związku ze szkodliwością wyrobów azbestowych w Polsce, zgodnie z  Ustawą 28 września 1998 roku została zakończona produkcja płyt azbestowo- cementowych, a od 28 marca 1999 roku obowiązuje zakaz obrotu azbestem i wyrobami go zawierającymi. W 2002 roku Rada Ministrów przyjęła krajowy „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”, którego kontynuacją jest długoterminowy „Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009 na 2032”. Celem programu jest wyeliminowanie negatywnych skutków zdrowotnych i środowiskowych spowodowanych azbestem, poprzez usuwanie i unieszkodliwianie odpadów zawierających azbest.

100% dofinansowania na demontaż, transport i składowanie odpadów zawierających azbest

O dofinansowanie ponoszonych kosztów związanych z demontażem, transportem i składowaniem odpadów z azbestem mogą ubiegać się osoby fizyczne, wspólnoty mieszkaniowe, jednostki i zakłady budżetowe w tych gminach, które przeprowadziły inwentaryzację azbestu. Gminy posiadające taką inwentaryzacje oraz opracowany i przyjęty uchwałą Rady Gminy gminny program mogą wystąpić o te środki do WFOŚIGW. Dofinansowanie obejmuje do 100% kosztów usunięcia azbestu. Koszty związane np. z nowym pokryciem dachowym ponosi właściciel nieruchomości. Prace związane z demontażem produktów zawierających azbest powinny wykonywać osoby ze specjalną formą zgody administracyjnej – decyzją zatwierdzającą program gospodarki odpadami niebezpiecznymi.

Wzór formularza inwentaryzacyjnego do pobrania ze strony www.bezazbestu.eu

Baza azbestowa

Ministerstwo Gospodarki prowadzi bazę azbestową w celu monitorowania realizacji zadań wynikających z Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032. Do bazy może dopisać się każda gmina. Dzięki danym wprowadzonych przez poszczególne urzędy można szacować ilość azbestu w Polsce oraz monitorować miejsca składowania odpadów.

Ilona Czachor