ZMIANY W „PROGRAMIE ROLNOŚRODOWISKOWYM”

W dniu 26 lutego 2009r. zostało wydane Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Program rolnośrodowiskowy” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. z 2009 r. nr 33, poz. 262), tzw. rozporządzenie rolnośrodowiskowe.

W każdym roku do w/w rozporządzenia były wprowadzane zmiany. Powodem nowelizacji rozporządzenia było: zalecenia pokontrolne audytu KE w zakresie programu rolnośrodowiskowego, zmiany Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 zatwierdzone przez Komisję Europejską 3 stycznia 2011 r., dostosowanie regulacji obowiązującego rozporządzenia do regulacji obowiązujących w przepisach o płatnościach bezpośrednich, dostosowanie do zmienionego prawodawstwa wspólnotowego i krajowego oraz doświadczenia zdobyte w trakcie wdrażania programu.

Zmiany rozporządzenia wprowadzone zostały również w roku 2013.

Ze względu na wielokrotne zmiany rozporządzenia, potrzebę znaczącej modyfikacji dotychczas przyjętych rozwiązań dotyczących warunków przyznawania płatności rolnośrodowiskowej,  trybu przyznawania płatności rolnośrodowiskowej, stosowania sankcji płatności rolnośrodowiskowej oraz ze względu na zmiany reguł w przypadku przeniesienia gospodarstwa, śmierci rolnika, następcy prawnego –  ukazało się nowe Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 marca 2013r. dot. „Programu rolnośrodowiskowego” – tekst jednolity (Dz. U. z 2013r. poz. 361). Jednocześnie traci moc rozporządzenie rolnośrodowiskowe z dnia 26 lutego 2009r.

W nowym rozporządzeniu po raz pierwszy pojawiła się definicja zobowiązania w Programie rolnośrodowiskowym: „Zobowiązanie rolnośrodowiskowe obejmuje obszar gruntów zadeklarowanych we wniosku o przyznanie pierwszej płatności rolno środowiskowej w ramach poszczególnych pakietów i ich wariantów oraz zwierzęta, do których została przyznana pierwsza płatność rolnośrodowiskowa.”

Z dniem 15 marca 2013r. wprowadzone zostały następujące zmiany:

1. Wstrzymanie naboru na wariant 9.1 i 9.2 Pakietu 9 – Strefy buforowe. Nie ma możliwości składnia wniosków z deklaracją tych pakietów zarówno pierwszorocznych jak i kontynuacyjnych. Rolnicy, którzy w poprzednich latach realizowali warianty 9.1 i 9.2 nie muszą zwracać wcześniej otrzymanych płatności, a zobowiązanie w tym zakresie wygasa.

2. Brak możliwości podjęcia nowego zobowiązania w wariancie 2.9, 2.10, 2.11 i 2.12 – uprawy sadownicze – Pakietu 2 – Rolnictwo ekologiczne. Dotyczy tylko wniosków o przyznanie pomocy składanych po raz pierwszy. Takie wsparcie będzie wypłacane w dalszym ciągu tym rolnikom, którzy w poprzednich naborach wdrożyli takie uprawy w swoich gospodarstwach.

3. Brak możliwości podjęcia zobowiązania w wariancie 6.1 Produkcja towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych – uprawa prosa – Pakietu 6 – Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie. Dotyczy tylko wniosków o przyznanie pomocy składanych po raz pierwszy.

4. Uzależnienie płatności w wariancie 2.3/2.4 – Trwałe użytki zielone – Pakietu 2 – Rolnictwo ekologiczne od obsady zwierząt (bydło, konie, owce, kozy) które rolnik posiada w okresie od 15 marca do 30 września roku złożenia wniosku. Dotyczy tylko wniosków o przyznanie pomocy składanych po raz pierwszy.

5. Zmiana reguł przyznawania płatności rolnośrodowiskowej w przypadku przeniesienia posiadania gospodarstwa, śmierci rolnika lub innego następstwa prawnego.

6. Zniesienie sankcji wynikających z powtarzalności stwierdzenia nieprawidłowości.

7. Stosownie do art. 18 rozporządzenia Komisji (UE) 65//2011 – w przypadku zobowiązań wieloletnich zmniejszenia pomocy, wykluczenia i odzyskiwanie mają zastosowanie również do kwot wypłaconych już z tytułu tego zobowiązania w latach wcześniejszych – tj. od czasu obowiązywania tego artykułu, od 2011r.

8. Wprowadzenie nowego załącznika dla wnioskodawców deklarujących pierwszy raz   Pakiet 2 Rolnictwo ekologiczne w przypadku realizacji wariantu 2.3/2.4 – Trwałe użytki zielone: „Zaświadczenie wydane przez podmiot prowadzący rejestr koniowatych, o którym mowa w przepisach o systemie informacji i rejestracji zwierząt”.

Załącznik ten składany jest do 31 października roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności. Dotyczy tylko wniosków o przyznanie pomocy składanych po raz pierwszy.

9. Zmiana terminu dostarczenia załączników w przypadku ubiegania się o pomoc w ramach wariantu 6.2 Produkcja nasienna towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych – Pakiet 6. Załączniki: informacja o wynikach badania, świadectwo oceny polowej i laboratoryjnej materiału siewnego i oświadczenie o posiadaniu plantacji nasiennej rośliny dwuletniej muszą zostać złożone do 31 października roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności.

Rolnicy którzy wdrożyli wcześniej ten wariant i kontynuują go w 2013 roku, wymienione wyżej załączniki będą składali dwukrotnie. Najpierw muszą złożyć te załączniki za rok 2012 razem z wnioskiem o pomoc, czyli w terminie od 15 marca do 15 maja 2013 r. Drugi raz załączniki za 2013 rok muszą złożyć do 31 października tego roku.

10. Wymagane załączniki w przypadku Pakietu 7- Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie muszą być składane co roku. Takim załącznikiem jest kopia dokumentu, sporządzona na formularzu udostępnionym przez Agencję, obejmująca oświadczenie rolnika, zawierająca wskazanie zwierząt jakie zostały zakwalifikowane do programu ochrony zasobów genetycznych ras lokalnych. Załącznik musi być składany do wniosku o przyznanie pierwszej i kolejnych płatności rolnośrodowiskowych.

11. Wprowadzono nowy dokument składany w przypadku, gdy rolnik nie zamierza ubiegać się  w danym roku o przyznanie kolejnej płatności – „Informacja o realizowanym zobowiązaniu rolnośrodowiskowym w ramach PROW 2007 – 2013″, którą składa się do kierownika biura powiatowego Agencji, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę rolnika, w terminie od 15 marca do 15 maja.

Brak złożenia wniosku o przyznanie kolejnej płatności i brak złożenia „Informacji” skutkuje zwrotem całej płatności rolnośrodowiskowej przyznanej  do tej pory za realizację danego pakietu czy wariantu.

12. Wprowadzono nowe zasady dokonywania zmian zobowiązania rolnośrodowiskowego.

13. Zniesiono termin początkowy wydawania decyzji. Według stanu prawnego obowiązującego do 15 marca 2013 r. termin ten był ustalony na dzień 1 grudnia roku w którym został złożony wniosek. Po wprowadzeniu zmiany płatności rolnośrodowiskowe będą mogły być wypłacane od 16 października roku złożenia wniosku, jeżeli wniosek zostanie zweryfikowany pozytywnie.

14. Dokonane zostało ujednolicenie terminów koszenia trwałych użytków zielonych w przypadku równoczesnej realizacji na tych samych gruntach więcej niż jednego wariantu.

15. Wprowadzono zmianę zasad stosowania stawek płatności  w Pakiecie 2 – Rolnictwo ekologiczne.

16. Zmieniono niektóre wymogi dla poszczególnych pakietów i ich wariantów określone w załączniku Nr 3 oraz sankcjonowanie nieprawidłowości określone w załączniku Nr 7.

E. Rudkiewicz