LUBUSCY MŁODZI ROLNICY Z WIZYTĄ GOSPODARCZĄ WE FRANCJI

W ramach Planu działania Sekretariatu Regionalnego Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Województwa Lubuskiego został zrealizowany wyjazd studyjny do Francji pn. „Wizyta Lubuskich Młodych Rolników we Francji –wymiana doświadczeń”.

Wyjazd odbył się w dniach 20-25 kwietnia 2013r., a uczestnikami wyjazdu studyjnego byli lubuscy młodzi rolnicy oraz delegaci Lubuskiej Izby Rolniczej.

Celem projektu było rozwijanie kontaktów lubuskich rolników i współpracy między społecznościami wiejskimi na arenie międzynarodowej, poprzez wymianę doświadczeń, aktywizowanie i mobilizację społeczeństwa wiejskiego do wzięcia udziału w procesie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich.

Miejscem docelowym podróży był departament le LOT, który jest 46 z 96 departamentów Francji i jednym z ośmiu departamentów tworzących region Midi Pyrénées (Południowe Pireneje). Departament o powierzchni 5.217 km² zamieszkuje ok. 160 tys. mieszkańców w 340 gminach. Stolicą jest położone nad rzeką Lot miasto Cahors. Departament Lot słynie we Francji z doskonałych win, serów i wykwintnej kuchni.  Jest to region typowo rolniczy o dość dużym zróżnicowaniu w produkcji roślinnej i zwierzęcej.

Na jego terenie działają silne zrzeszenia, organizacje rolnicze i grupy producentów. Produkty regionalne opatrzone są specjalnymi certyfikatami. Oprócz przetwórstwa produktów rolnych w departamencie Lot rozwija się turystyka a także przemysł związany z lotnictwem – kooperacja z fabryką Airbus Industrie w Tuluzie.

 Stowarzyszenie Francja – Polska, Lot – Lubuskie

Po długiej podróży uczestnicy wyjazdu zostali przywitani przez Christiana Gasqueta prezesa Stowarzyszenie Francja – Polska, Lot – Lubuskie. Pan Gasquet, był twórcą bardzo napiętego i interesującego programu wizyty.

Współpraca Województwa Lubuskiego z francuskim Departamentem le Lot trwa od lat 90- tych XX wieku.  Porozumienie o współpracy międzyregionalnej zawarte między Województwem Lubuskim  a Departamentem le Lot zacieśniło Dotychczasowe przyjacielskie kontakty i wpłynęło na rozwój  współpracy w dziedzinie nauki, kultury, gospodarki, rolnictwa i zagospodarowania zasobami naturalnymi  oraz wzmocniło współpracę na poziomie samorządu regionalnego i samorządów lokalnych. Wzajemna kooperacja koncentrowała się na takich dziedzinach, jak: wymiana uczniów i kadry pedagogicznej,  współpraca w zakresie rewitalizacji miasteczek atrakcyjnych turystycznie, promocja lokalnego  dziedzictwa narodowego oraz współpraca między Izbami Rolniczymi obu regionów.

 Rolnictwo departamentu le Lot

Kolejny dzień wizyty rozpoczął się od prezentacji rolnictwa departamentu le Lot, które omówiła przedstawicielka „JEUNES AGRICULTEURS” (Związek Zawodowy Francuskich Młodych Rolników).

Departament le Lot charakteryzuję się suchymi terenami, trudnymi do uprawy. Jest drugim regionem we Francji co do wielkości hodowli owiec, jest tu dwa razy więcej owiec niż mieszkańców.

Ogólna powierzchnia terenów rolniczych to 223tys ha. Jest tu ok. 5tys. gospodarstw rolnych. Średnia wielkość gospodarstw to 43ha. Rolnictwo jest tutaj gałęzią gospodarki, która daje najwięcej miejsc pracy. Wartość produkcji rolnej w ujęciu rocznym to ok. 400 mln. Euro. Produkcja  zwierzęca reprezentuje ok. 54,2%, wartość produkcji roślinnej wynosi 45,8%. Głównymi produktami są cielęta – 20% całkowitej produkcji , owoce i warzywa -14 %,  pasza -13%,  zboża  – 10%, mleko – 9 %, drób 8%, wino 6%, owce 5%.

Rolnictwo w tym departamencie stawia przede wszystkim na wysoka jakość swoich produktów. Co piąte gospodarstwo prowadzi sprzedaż bezpośrednią z gospodarstwa.

W departamencie le Lot słynie z lokalnych  produktów z silną marką. W śród najbardziej znanych produktów regionu są: wina z apelacją „AOC – Cahors”, mleko kozie, szafran, melony „Coteaux du Quercy”, orzechy włoskie, trufle.

 Gospodarstwo rodzinne

            Następnym punktem dnia była wizyta w gospodarstwie rolnym prowadzącym hodowle owiec mięsnych. Gospodarstwo to powstało w 1966r., założone zostało przez dziadka obecnego gospodarza. Hodowla owiec liczyła wtedy 130szt. W 1991r. gospodarstwo zostało przepisane na kolejne pokolenie, gdzie pogłowie stada wzrasta do 400szt. Obecny właściciel przejmuje gospodarstwo od ojca w 2004r. Od tego czasu 32 letni młody rolnik zwiększył stado do 830szt. owiec. Dochód w gospodarstwie pochodzi przede wszystkim ze sprzedaży jagnięciny-żywca, a ciekawostką jest to, że produkcja wełny jest kompletnie nieopłacalna.

Obecnie gospodarstwo zajmuje powierzchnie 320ha w tym rolniczych terenów 150ha, reszta to lasy. Ok 70% terenów jest dzierżawiona od osób prywatnych. W ramach gospodarstwa , matka młodego rolnika prowadzi agroturystykę. Starą oborę zaadaptowali pod turystów. Mają do dyspozycji gości 4 pokoje od maja do września.

Gospodarstwo działa na zasadzie spółki, każdy z członków rodziny ma udziały ale cały czas przyznany jest mu statut rolnika.

Gospodarstwo to jest członkiem Spółdzielni Wspólnego Użytkowania Maszyn. Spółdzielnia łącznie liczy 40 członków. Spółdzielnia zakupuje maszyny z 3% kredytów, rozłożonych na 7 lat, oraz z wkładów własnych członków i ze składek członkowskich. Wysokość składek członkowskich za użytkowanie maszyn zależą od wielkości gospodarstwa. Łączna wielkość areału jaka jest do obsłużenia przez spółdzielnie to 3tys. ha.

 Produkcja energii ze źródeł odnawialnych

Kolejnym odwiedzanym miejscem tego dnia  była spółdzielnia GAEC le Garrit Bas à Mayrac, która tworzy trzech braci. W gospodarstwie od roku funkcjonuję biogazownia o mocy 170 kW. Substrat do biogazowni pochodzi z gnojówki oraz odpadów komunalnych z gospodarstw i  restauracji. Cała energia sprzedawana jest do elektrowni. Gospodarstwo ma podpisany kontrakt z elektrownią na 15 lat. Ciepło powstałe w wyniku przetwarzania biogazu wykorzystywane jest do ogrzania chlewni oraz tuneli z  kwiatami i warzywami.

Koszt wybudowania biogazowni wyniósł 1mln euro. Z czego 5,5% stanowiła subwencja państwa, 5,5 % dofinansował region, a 37% finansowania pochodziło z UE. We Francji jest obecnie ok. 60 biogazowni, do 2020 roku ma ich powstać ok. tysiąca.

 Gospodarstwo rolne ze ścieżką edukacyjna.

Następnie polscy rolnicy udali się do gospodarstwa z hodowlą kóz Laborie d’Imbert, w którym produkuję się ser kozi z apelacją « Rocamadour ». Bardzo znany produkt regionalny departamentu le Lot. Sera Rocamadour, zwany także Cabecou od 1996 roku jego nazwa jest chroniona jako produkt regionalny. Ściśle przestrzega się tradycyjnych metod produkcji, definiujących nawet to, co mogą spożywać kozy, których mleko służy do wytwarzania przysmaku.

Gospodarstwo użytkuje 170ha ziemi, z czego na 50ha uprawia się zboża a resztę stanowią łąki.  Stado kóz liczy 450szt. Kozy żywione są w 80% sianem które pochodzi z regionu le Lot. Wydajność kóz to 2,5 – 5l na dzień, a 700l na rok. Całe mleko przetwarzane jest w ramach gospodarstwa na sery różnego typu. Następnie sery  sprzedawane są w sklepie przy gospodarstwie.

Również w gospodarstwie na 4ha trzymane są 200-250szt. tuczników na wolnym wybiegu, które skarmiane są serwatką.

W gospodarstwie funkcjonuję ścieżka edukacyjna, każdy może przyjechać do gospodarstwa w wyznaczonych godzinach i zobaczyć jak wygląda hodowla kóz, proces dojenia oraz produkcja serów.

 Rocamadour

Na koniec dnia uczestnicy wyjazdu podziwiali urokliwe miasteczko Rocamadour. Wbudowane w wapienne zbocze miasteczko zdaje się być przyklejone do pionowej, skalnej ściany. Średniowieczne domki wiszą nad przepaścią wąwozu rzeki Alzou.

Rocamadour zamieszkiwane jest jedynie przez kilkaset osób, ale co roku przez miejscowość przewija się około 2 milionów turystów. Przyciąga nie tylko wspaniałym położeniem, ale także licznymi zabytkami oraz sanktuarium, które przez wieki odwiedzały najznakomitsze osobistości.

Dzień zakończyła wspólna kolacja z przedstawicielami Związku Zawodowego Francuskich Młodych Rolników departamentu le Lot. Podczas ,której nastąpiła wymiana doświadczeń.

 Robot udojowy

Kolejny dzień rozpoczął się od wizyty w gospodarstwie z hodowlą krów mlecznych, w którym od 3 lat funkcjonuję robot udojowy. Gospodarstwo na zasadzie spółki 35 lat temu założyło dwóch braci. Od 3 lat udziały jednego z braci przeszły na syna. Dzięki młodej osobie, zostały wprowadzone do gospodarstwa nowe rozwiązania, m.in. wcześniej wspominany robot udojowy, który pozwala zaoszczędzić wiele czasu. W gospodarstwie jest 50 krów mlecznych oraz cielaki. Każda krowa jest dojona 2-3 razy dziennie.

Gospodarstwo posiada w swych zasobach 80ha, z czego 15ha przeznaczone jest pod kukurydzę,15 hapod zboża a resztę stanowią łąki.

 Rasowe bydło mięsne

Następne odwiedzane gospodarstwo zajmuje się hodowlą bydła czystej krwi Limousine.  Limousine  jest to francuska rasą bydła o jednostronnym mięsnym kierunku użytkowania. Stado liczy 100 matek, wyhodowane cielaki są sprzedawane do dalszej hodowli z czego w gospodarstwie pozostaje 20% samców na dalszą produkcje.

Gospodarz może poszczycić się wieloma złotymi medalami zdobytymi na wystawach przez byki wyhodowane przez niego.

Ostatnim zwiedzanym punktem programu było gospodarstwo Christiana Gasqueta, zajmujące się produkcją zwierzęcą. W gospodarstwie jest 240 kóz, 80 szt. bydła Limousine oraz 110szt. macior. Żywiec sprzedawany jest do różnych europejskich  krajów m.in. do Włoch i Turcji. Gospodarstwo działa na zasadzie spółki, w której członkowie posiadają cały czas statut rolnika.

Efektem mnożnikowym wyjazdu studyjnego w dłuższej perspektywie czasowej będzie wykorzystanie doświadczeń i wdrażanie ich w realia polskie.

Liczymy na zintensyfikowanie rozwoju gospodarczego i lokalnego poprzez śmiałe wdrażanie sieci sprzedaży z gospodarstwa oraz małego przetwórstwa, co aktywizuje rynek.

Ponadto współpraca organizacji rolniczych ma szansę przełożyć się na kontakty gospodarcze ich członków, wymianę myśli technicznej oraz wprowadzanie nowych technologii w rolnictwie.

Organizacja życia obszarów wiejskich i funkcjonowanie rolnictwa w francuskim departamencie le Lot pokazuje bardzo dobre wykorzystanie potencjału poprzez samodzielne zbywanie plonów poprzez sprzedaż bezpośrednią, dodatkowe przychody z bioenergii czy agroturystykę. Również francuscy rolnicy skupiają się na uzyskaniu jak najwyższej jakości swoich produktów, następnie przetwarzają je w ramach gospodarstwa oraz zdobywają certyfikaty co w rezultacie pozwala uzyskać znacznie wyższą cenę.

Zapewne każdy z uczestników zaczerpnął miłe wrażenia i doświadczenia z pobytu we francuskim regionie rolniczym, które sukcesywnie chroni i pielęgnuje swoje dziedzictwo, w tym kulinarne, jednocześnie nie opierając się postępowi.

Joanna Nadborska

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich
Europa inwestująca w obszary wiejskie
Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach III schematu Pomocy Technicznej
Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013
Instytucja Zarządzająca Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

GALERIA: