DNI POLA 2025

Na poletkach pokazowych Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Świebodzinie, w dniu 10 czerwca, odbyły się Dni Pola 2025. Organizatorem wydarzenia był Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU) – Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Świebodzinie, we współpracy z Lubuskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Kalsku. W wydarzeniu uczestniczyli: Zbigniew Kołodziej – Członek Zarządu Województwa Lubuskiego i jednocześnie przewodniczący Lubuskiego Zespołu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego, Jolanta Starzewska – p.o. Dyrektora Lubuskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Kalsku wraz z zespołem pracowników, Przemysław Osiński – Dyrektor Lubuskiego Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Piotr Dembiński – Dyrektor Departamentu Rolnictwa i Rozwoju Wsi w Urzędzie Marszałkowskim. Lubuską Izbę Rolniczą reprezentował Alfred Kałużny – wiceprezes LIR, a wszystkich uczestników spotkania serdecznie powitała Alicja Prochera – p.o. Dyrektora SDOO w Świebodzinie.

Jak co roku, wydarzenie przyciągnęło szerokie grono rolników, którym zaprezentowano nie tylko najnowszą kolekcję odmian roślin polecanych do uprawy w województwie lubuskim, ale także krótkie wykłady i prezentacje. Pierwszą, przedstawiającą działalność SDOO, była Alicja Prochera.

W swojej wypowiedzi podkreśliła, że użycie kwalifikowanego materiału siewnego jest najważniejszym czynnikiem plonotwórczym, który wpływa na jakość plonu oraz jego wielkość. Polecane odmiany mają również lepszą odporność na choroby i szkodniki. Dzięki zastosowaniu odmian, które są wynikiem wieloletnich badań hodowców, można zwiększyć plony, poprawić ich jakość i ograniczyć ilość zabiegów ochrony roślin do niezbędnego minimum. Proces wytwarzania kwalifikowanego materiału siewnego objęty jest szerokim systemem kontroli – zarówno polowych, jak i laboratoryjnych. Szacuje się, że zastosowanie „kwalifikatu” zwiększa plony o 15-20%. Dodatkowo, rolnicy, którzy zastosowali materiał siewny kategorii elitarny lub kwalifikowany, mogą ubiegać się o dopłaty do zakupu takiego materiału w ramach ekoschematu „Płatności do materiału siewnego kategorii elitarny lub materiału siewnego kategorii kwalifikowany” lub skorzystać z dopłat w ramach pomocy de minimis.

Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych, zawierające cenne dla rolników informacje dotyczące m.in. plonowania, odporności na choroby, czy reakcji na stres środowiskowy, publikowane są corocznie m.in. na łamach „Rolniczego Pulsu”.

Aleksandra Wolniewicz z Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Oddział w Świebodzinie, przypomniała, że materiał kwalifikowany mogą wytwarzać wyłącznie przedsiębiorcy wpisani do ewidencji przedsiębiorców prowadzących obrót materiałem siewnym lub ewidencji rolników. Rolnik, który jest wpisany do ewidencji rolników, może prowadzić obrót wyłącznie materiałem, który sam wyprodukował. Natomiast przedsiębiorca wpisany do ewidencji przedsiębiorców może obracać materiałem, który sam wyprodukował oraz materiałem zakupionym. W swojej wypowiedzi odniosła się także do zasad stosowania tzw. fumigantów. Wskazała, że wiele osób nie zdaje sobie sprawy, iż popularny środek „na kreta” jest środkiem ochrony roślin, do użycia którego należy mieć odpowiednie przeszkolenie. Są to substancje o bardzo wysokiej toksyczności, których niewłaściwe użycie może spowodować śmierć człowieka. Na wszystkich fumigantach opartych na fosforku glinu i fosforku magnezu znajduje się informacja, że są to środki ochrony roślin przeznaczone dla użytkowników profesjonalnych, którzy ukończyli szkolenie metodą fumigacji. Obecne przepisy nie są wystarczająco precyzyjne i pozwalają rolnikom, którzy posiadają szkolenie zintegrowanej produkcji lub standardowe szkolenie na opryskiwacze, zakupić taki środek. Czym innym jest jednak zakup, a czym innym użycie. Dopiero odbycie odpowiedniego szkolenia i uzyskanie zaświadczenia uprawniającego do przeprowadzania takich zabiegów jest podstawą do legalnego stosowania fumigantów. Rejestry przedsiębiorców, którzy ukończyli takie szkolenia, prowadzone przez PIORiN, są jawne. Podkreśliła także konieczność wykonywania zabiegów ochrony roślin wyłącznie po oblocie owadów zapylających. Ochrona owadów zapylających, szczególnie pszczół, jest podstawowym obowiązkiem każdego rolnika, którego nieprzestrzeganie grozi mandatem.

W planach są zmiany w Ustawie z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin, Fumiganty  zostaną wyodrębnione jako grupa środków szczególnie niebezpiecznych, a nabywać je będą mogły wyłącznie osoby, które ukończyły szkolenie z zakresu fumigacji. Przy zakupie osoby te będą legitymowane, sprzedaż będzie fakturowana, a dodatkowo będzie prowadzony rejestr nabywców tych środków. Wprowadzony zostanie także zakaz sprzedaży fumigantów przez Internet.

Na zakończenie, o tym, jak przeciwdziałać powstawaniu odporności na środki ochrony roślin, opowiedział Tomasz Sakowicz z Lubuskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego.

Po krótkich, ale niezwykle ciekawych wykładach, rolnicy udali się na poletka pokazowe, gdzie mogli obejrzeć kilkadziesiąt odmian roślin oraz wysłuchać informacji o każdej z nich przedstawianych bezpośrednio przez ekspertów.

Aneta Jędrzejko