Nieco historii

Pierwszą instytucją samorządu rolniczego była Izba Rolnicza utworzona w Poznaniu w 1896, pod zaborem pruskim. Inne Izby Rolnicze zaistniały w niepodległej Polsce w okresie przedwojennym od 1928r. w oparciu o niemieckie. Założeniem izb rolniczych, które wyraźnie określało ówczesne rozporządzenie Prezydenta było „zorganizowanie zawodu rolniczego”, czyli dążenie do konsolidacji zawodowo-gospodarczej. Okres wojny wstrzymał pracę izb, następnie zawieszono je w 1949r. Po latach przerwy, od 1995r. wznowiono ustawą ich działalność, organizację izb przeprowadzono na wzór francuski. W Zielonej Górze odbyło się I Forum Polsko-Francuskie (1997), gdzie przedstawiono ideę funkcjonowania Izb dla polskich rolników, ale i władz.

Organizacja Izb Rolniczych po 1995

14 grudnia 1995r. Sejm uchwalił Ustawę o izbach rolniczych, która stała się podstawą powołania i funkcjonowania samorządów rolniczych w Polsce. Poprzez tę Ustawę nastąpiło odrodzenie funkcjonowania Izb , najpierw w układzie 49 Izb wojewódzkich, a następnie w 1999 dostosowano ilość Izb do 16 województw po reformie administracyjnej kraju. Uchwalenie tej ustawy stało się jednym z najważniejszych wydarzeń dla środowiska rolniczego w ostatnich latach, gdyż dało okazję do stworzenia niezależnej, powszechnej organizacji samorządowej, wyłonionej demokratycznie w drodze wyborów.

Powstanie izb wiązało się z ogromnymi nadziejami rolników, jednak zbyt nikłe kompetencje izb nie pozwoliły na urzeczywistnienie się olbrzymich oczekiwań środowisk rolniczych i wiejskich. Kolejne nowelizacje ustawy o izbach rolniczych poszerzają nieznacznie zakres kompetencji, jednak odbiega on znacznie od analogicznych instytucji w Unii Europejskiej.

Czym jest samorząd rolniczy

Ustawa o izbach rolniczych, jako główny cel i podstawowe zadanie samorządu rolniczego ustanawia działanie na rzecz rozwiązywania problemów rolnictwa i reprezentowania interesu zrzeszonych w nich członków. Pozwala izbom wpływać na kształtowanie polityki rolnej i uczestniczyć w jej realizacji.

Prócz zadań ustawowych, izby mogą wykonywać zadania zlecone z zakresu administracji rządowej i samorządu terytorialnego.

Wraz z drugą kadencją powstał nowy organ, którym są Rady Powiatowe, pracujące w układzie powiatowym.

Członkami Izby są:

– rolnicy, osoby fizyczne i prawne będące podatnikami podatku rolnego, płacące ten podatek na terenie województwa lubuskiego,

– członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych, mających siedzibę na terenie woj. lubuskiego, posiadający w tych spółdzielniach wkłady gruntowe.

W naszym województwie Lubuska Izba Rolnicza utworzyła dwa biura Izby: centrala LIR znajduje się w Zielonej Górze oraz Oddział Terenowy w Gorzowie Wlkp. W zależności od powiatu, korzystamy z gościnnych biur w starostwach, gminach lub instytucjach okołorolniczych.

Dla dobrej koordynacji realizowanych zadań powołano Lubuskie Forum Rolnicze, którego formuła jest otwarta. Forum skupia LIR i rolnicze związki zawodowe. W ramach tej struktury wypracowywane są najważniejsze opinie, oceny i przedsięwzięcia reprezentatywne dla całego środowiska rolniczego.

Spośród przepisów określających zadania i kompetencje izb rolniczych zawartych w innych ustawach , niż ustawa o izbach rolniczych – należy wskazać :

Udział przedstawicieli Izby Rolniczej w:

– komisjach klęskowych i szacowania szkód łowieckich, scalania i wymiany gruntów,

– na żądanie strony w oględzinach, szacowaniu szkód łowieckich oraz ustalaniu wysokości odszkodowania uczestniczy przedstawiciel właściwej terytorialnie izby rolniczej,

– w wojewódzkich komisjach do spraw ocen oddziaływania na środowisko, będących organami opiniodawczo-doradczymi wojewodów w zakresie ocen oddziaływania na środowisko,

Izba Rolnicza wydaje opinie w sprawach, np.:

– zaliczania przez wojewodę gmin i wsi do określonego okręgu podatkowego, przekwalifikowania gruntów klas I-III,

– przeznaczenia na cele nierolnicze i nieleśne gruntów rolnych stanowiących użytki rolne,

– zatwierdzenia planu gospodarowania na gruntach położonych na obszarach ograniczonego użytkowania, istniejących np. wokół zakładów przemysłowych,

– podziału na obwody łowieckie oraz zmiany granic obwodów łowieckich.

Zadania statutowe LIR:

1) sporządzanie analiz, ocen, opinii i wniosków z zakresu produkcji rolnej oraz rynku rolnego i przedstawianie ich organom administracji rządowej i samorządu terytorialnego,

2) występowanie do organów administracji rządowej w województwie i organów samorządu terytorialnego z inicjatywą w zakresie regulacji prawnych dotyczących rolnictwa, rozwoju wsi i rynków rolnych oraz opiniowanie projektów tych przepisów,

3) prowadzenie działań na rzecz tworzenia rynku rolnego oraz poprawy warunków zbytu płodów rolnych i produktów rolnych,

4) prowadzenie analiz kosztów i opłacalności produkcji rolnej,

5) gromadzenie, przetwarzanie i przekazywanie informacji gospodarczych na potrzeby producentów rolnych oraz innych przedsiębiorców,

6) doradztwo w zakresie działalności rolniczej, wiejskiego gospodarstwa domowego oraz uzyskiwania przez rolników dodatkowych dochodów,

7) podejmowanie działań na rzecz rozwoju infrastruktury rolnictwa i wsi oraz poprawy struktury agrarnej,

8) podnoszenie kwalifikacji osób zatrudnionych w rolnictwie,

9) prowadzenie listy rzeczoznawców oraz przyznawanie tytułów kwalifikacyjnych w zakresie rolnictwa, na zasadach określonych w odrębnych przepisach,

10) kształtowanie i upowszechnianie zasad etyki i rzetelnego postępowania w działalności gospodarczej,

11) działanie na rzecz podnoszenia jakości środków i urządzeń stosowanych w działalności rolniczej oraz na rzecz poprawy warunków pracy i bezpieczeństwa w rolnictwie,

12) współdziałanie z jednostkami prowadzącymi szkoły rolnicze, wspieranie ich działalności, inicjowanie powstawania nowych szkół i zmian w programach nauczania oraz współorganizowanie praktyk,

13) kształtowanie świadomości ekologicznej producentów rolnych,

14) inicjowanie działań mających na celu powoływanie i wspieranie zrzeszeń i stowarzyszeń producentów rolnych i leśnych,

15) działanie na rzecz poprawy jakości produktów rolnych,

16) promowanie eksportu produktów rolnych,

17) rozwijanie współpracy z zagranicznymi organizacjami producentów rolnych

18) współpraca z administracją publiczną w zakresie ochrony środowiska, zdrowia i wiejskiego dziedzictwa kulturowego.

19) informowanie na temat integracji z Unią Europejską.

WŁADZE LIR IV KADENCJI

P-cy Komisji Rewizyjnej LIR – Piotr Trojanowski

Delegat do KRIR – Stanisław Myśliwiec

Dyrektor Biura LIR – Małgorzata Pałys

PREZESI SAMORZĄDU ROLNICZEGO NA ZIEMI LUBUSKIEJ

Krajowa Rada Izb Rolniczych

 Do podstawowych zadań  ustawowych zadań KRIR należy:

1. Reprezentowanie  izb przed organami Państwa.

2. Opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących rolnictwa i gospodarki żywnościowej oraz założeń i programów polityki rolnej.

3. Przedstawianie właściwym organom  administracji państwowej wniosków w sprawie sytuacji w rolnictwie.

4. Udzielanie izbom pomocy w wykonywaniu ich zadań.

Prezesem KRIR IV kadencji jest Wiktor Szmulewicz

Biuro KRIR mieści się w Warszawie na ul. Wspólnej 30, tel. 022 623 21 65, www.krir.pl

KILKA OBRAZÓW Z HISTORII IZBY

W 1999 r. po nowym podziale administracyjnym Polski powstało 16 izb wojewódzkich. Gorzowska i Zielonogórska Izba Rolnicza połączyły się tworząc Lubuską Izbę Rolnicza z siedzibą w Zielonej Górze i Oddziałem Terenowym w Gorzowie Wlkp.

  LUBUSKA IZBA DZIECIOM 

Od prawie 10 lat Lubuska Izba Rolnicza współorganizuję kolonie i zimowiska dla dzieci rolników. Wyjazdy są w znacznej części dofinansowane z Funduszu Składkowego Ubezpieczenia Społecznego Rolników. Głównymi organizatorami wypoczynków była Krajowa Rada Izb Rolniczych oraz Związek Zawodowy Centrum Narodowe Młodych Rolników. Zazwyczaj kolonie letnie odbywają się w nadmorskich miejscowościach, lubuskie dzieci odpoczywały już w Pobierowie, Dźwirzynie, Władysławowie, Jastrzębiej Górze oraz w Międzywodziu, natomiast zimą dzieci odwiedzają góry między innymi: Zakopane, Świeradów Zdrój oraz Karpacz. W ciągu tych lat Izba zorganizowała łącznie 14 turnusów letnich i zimowych. Z takiej formy wypoczynku skorzystało ponad 500 dzieci. Z każdym rokiem wzrasta zainteresowanie wypoczynkiem.

  DZIAŁALNOŚĆ INFORMACYJNA LIR 

W ciągu minionego piętnastolecia działalności Lubuskiej Izby Rolniczej, najpierw jako Zielonogórska Izba Rolnicza i Gorzowska Izba Rolnicza, powstało wiele pomysłów, które przerodziły się w konkretne inicjatywy i działania mające na celu podnoszenie wiedzy rolników i konkurencyjności gospodarstw poprzez różnego rodzaju szkolenia, konferencje, seminaria, wydawnictwa, stronę internetową itp. W początkowym okresie były to szkolenia i konferencje dotyczące procesu integracji europejskiej, szans i zagrożeń płynących z przynależności do struktur unijnych, korzystania z funduszy pomocowych, itp. Oczywiście były również szkolenia branżowe dotyczące zasad dobrej kultury rolnej, funkcjonowania i roli rynków rolnych, tworzenia grup producentów rolnych itp. W miarę upływu lat, przystąpieniu Polski do UE i pojawieniu się nowych problemów kolejne szkolenia i seminaria dotyczyły dostosowania się gospodarstw rolnych do standardów UE, wypełniania wniosków o dopłaty obszarowe, ubezpieczeń majątkowych w rolnictwie, Wspólnej Polityki Rolnej, szacowania szkód łowieckich, tworzenia grup producentów rolnych, rozwoju bioenergii, produktów regionalnych i tradycyjnych, działalności marginalnej lokalnej i ograniczonej, przedsiębiorczości kobiet wiejskich itp.

Na uwagę zasługuje projekt szkoleniowy realizowany na obszarze województwa wraz z seminarium podsumowującym „Lubuski Rolnik Korzysta z PROW 2007-2013, który dot. głównie możliwości pozyskiwania środków unijnych przez producentów rolnych.

W związku z narastającym problemem szkód łowieckich w uprawach LIR zorganizowała ogólnopolską konferencję Szkody Łowieckie w Rolnictwie, której pokłosiem była zmiana rozporządzenia w sprawie postępowania przy szacowaniu szkód oraz wypłat odszkodowań za szkody w uprawach i płodach rolnych.

Możliwość poszerzenia wiedzy z zakresu nowoczesnych technologii w rolnictwie, sytuacji branży rolniczej w Polsce i na świecie itp. daje uczestnictwo w Debacie Rolnej. Jest to cykliczna, coroczna impreza poruszająca szeroko pojęte tematy z dziedziny rolnictwa.

Dzięki współpracy zagranicznej głównie z Izbą Rolniczą w Alzacji we Francji oraz ze Związkiem Rolników Brandenburgii w Niemczech możliwa była wymiana doświadczeń i podpatrzenia przez lubuskich rolników jak wygląda rolnictwo na Zachodzie Europy. Organizowane przez LIR zagraniczne wyjazdy studyjne są zawsze doskonała okazją do poszerzania wiedzy ale i do podnoszenia wartości lubuskich rolników, którzy niejednokrotnie przebijają zachodnich rolników w różnych aspektach dotyczących prowadzenia gospodarstw rolnych.

Działalność informacyjna izb, w tym i Lubuskiej Izby Rolniczej, która przybiera różne formy, zawsze ma identyczny cel –  jest to podnoszenie wiedzy, która bezpośrednio lub pośrednio wpływa na rentowność i konkurencyjność gospodarstw rolnych na arenie krajowej i zagranicznej, dlatego też jest niezmiernie ważną częścią aktywności LIR.