LUBUSKIE FORUM ROLNICZE NT. USTAWY O KSZTAŁTOWANIU USTROJU ROLNEGO

W dniu 12 lutego br. w Lubuskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Kalsku odbyło się posiedzenie Lubuskiego Forum Rolniczego działjącego przy Lubuskiej Izbie Rolniczej. Otwarcia posiedzenia i przywitania zebranych dokonał przewodniczący LFR Władysław Piasecki.

Głównym celem spotkania było wypracowanie wspólnego stanowiska dotyczącego  nowelizacji ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz zmian w ustawie o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa.

Po ostatnich dwóch latach od wprowadzenia Ustawy o ustroju rolnym, która niejako uspokoiła rynek a ceny gruntów ustabilizowała, pojawiają się głosy, iż teraz zaczyna działać hamująco na rozwój rolnictwa.

Lubuskie Forum Rolnicze wyraża pogląd, iż:

– Zaspokojenie potrzeb żywnościowych kraju a także wykorzystanie wszystkich możliwości służących zwiększaniu eksportu żywności, możliwość konkurowania z innymi uczestnikami europejskiego rynku będzie możliwe przy wykorzystaniu zróżnicowanej struktury produkcji roślinnej i zwierzęcej, który to stan nie jest możliwy do osiągnięcia bez gospodarstw wysoce towarowych i gospodarstw wielkotowarowych.

– Nieruchomości rolne lub gospodarstwa rolne powinny podlegać zagospodarowaniu wyłącznie na podstawie umowy dzierżawy w rozumieniu Kodeksu cywilnego. Dzierżawcą może być każdy podmiot prawa (osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej) prowadzący lub zdolny do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych (produkcja materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, chowu i hodowli zwierząt, produkcji zwierzęcej typu przemysłowego, fermowego oraz chów i hodowla ryb).

– Nieruchomości lub gospodarstwa rolne, powinny być chronione przed rozdrobnieniem z uwagi na potrzebę stabilności i bezpieczeństwa żywnościowego kraju.

– Należy także rozważyć możliwość zmian w ustawie dotyczących możliwości sprzedaży ziemi szczególnie gospodarstwom młodych rolników i gospodarstwom mających możliwość rozwoju.

Szczególnie problematyczne kwestie, które wymagają zmian w przepisach przy sprzedaży i dzierżawy gruntów rolnych to:

– Umowy dzierżawy, których przedmiotem są nieruchomości rolne lub gospodarstwa rolne, zawarte przed dniem wejścia w życie procedowanej ustawy wg LFR powinny zachować ważność.

– Umowy dzierżawy zawarte łącznie na okres 30 lat, które wykonywane są bez zastrzeżeń, a Dzierżawca podczas ich trwania wyłączył z przedmiotu umowy dzierżawy 30% użytków rolnych, o których mowa w ustawie z dnia 16.09.2011 r. mogą być przedłużane na wniosek Dzierżawcy na czas oznaczony nie krótszy niż lat 10 natomiast ewentualne wypowiedzenie umowy dzierżawy ograniczone jest wyłącznie do rażącego naruszenia warunków umowy dzierżawy określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 12¹ ust. 4 pkt. 2 ustawy.

Szukano również rozwiązania dla przedsiębiorstw, które z tytułu prowadzonej działalności nie wyłączyły 30% gruntów, ponieważ skutkowało to brakiem możliwości zapewnienia ciągłości produkcji lub zostałaby ona zaburzona. Problem ten dotyczy szczególnie gospodarstw prowadzących hodowlę zwierząt, gdzie produkcja zwierzęca limitowała ilość ziemi niezbędnej do prowadzenia gospodarstwa. Lubuskie Forum Rolnicze uważa, że jeżeli obecnie Dzierżawca wyrazi zgodę na wyłączenie z przedmiotu umowy dzierżawy użytków rolnych w zakresie nie mniejszym niż 40 % i nie więcej niż 50 % użytków rolnych to powinno się takie przypadki rozpatrywać pozytywnie. Przy określaniu warunków wyłączeń powinno być brane pod uwagę dotychczasowe wywiązywanie się przez Dzierżawcę z postanowień umowy dzierżawy oraz wielkość areału koniecznego do wywiązania się przez Dzierżawę z obowiązków określonych w prawomocnych decyzjach administracyjnych niezbędnych do prowadzenia produkcji zwierzęcej.

– Stwierdzono także, iż instytucje państwowe, samorządy oraz organizacje rolnicze zarówno na szczeblu centralnym jak i regionalnym powinny szukać takich form zagospodarowania UR będących własnością Skarbu Państwa, aby nie niszczyć dotychczasowych kroków prywatyzacyjnych, a stwarzać możliwości funkcjonowania dotychczasowych dzierżaw i szukać możliwości kompromisu w poszczególnych rejonach kraju w celu pozyskania UR do dalszego zagospodarowania przez rozwijających się rolników.

– Zmian wymagają również zapisy w odniesieniu do „młodych rolników” rozpoczynających swą działalność.  W chwili obecnej rolnik, który otrzymał premię z PROW nie ma prawa nabyć ziemi, gdyż w myśl ustawy o ustroju rolnym, prawo to przysługuje osobie, która co najmniej od 5 lat zamieszkuje w gminie, na obszarze, której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa. Jest to sprzeczne z warunkami operacji typu „Premie dla młodych rolników” w ramach poddziałania „Pomoc w rozpoczęciu działalności gospodarczej na rzecz młodych rolników” gdyż wsparcie to przyznawane jest, osobom, które rozpoczęły urządzanie gospodarstwa rolnego przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy, jednak nie wcześniej niż w okresie 12 mies. przed dniem złożenia wniosku.

Uczestnicy spotkania zgodnie stwierdzili, że wprowadzenie zmian będzie niezwykle trudne jednak należy podjąć kroki by nie doprowadzić do sytuacji, w której aktualnemu dzierżawcy umowa nie jest przedłużana choćby na część dotychczas dzierżawionego areału. Istotnym problemem będą również przypadki umów dzierżaw gospodarstw wielkoobszarowych, po zakończeniu, których na rynek trafi w ciągu krótkiego czasu tysiące hektarów, gdyż istnieje realna obawa, braku możliwości zagospodarowania tak dużej ilości areału.

Podjęte przez Lubuskie Forum Rolnicze ustalenia zostały przekazane do Ministerstwa.

                                                                                                                            Red.