PŁATNOŚCI DO TRWAŁYCH UŻYTKÓW ZIELONYCH

Jedną z łatwiejszych do uzyskania płatności w bieżącym roku w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 jest płatność do ekstensywnie użytkowanych łąk i pastwisk – Pakiet 3. programu rolnośrodowiskowego Ekstensywne trwałe użytki zielone.

Pakiet można realizować na terenie całego kraju, nie jest ograniczany jak w poprzednim programie strefami priorytetowymi.  

Szczegółowe warunki i tryb przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Program rolnośrodowiskowy” określa rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 lutego 2008r. (Dz.U. 2008, Nr 34, poz. 200).

Realizując to zobowiązanie rolnośrodowiskowe, jak i każe inne, rolnik powinien:

– posiadać plan działalności rolnośrodowiskowej,

– zachować na terenie gospodarstwa rolnego elementy krajobrazu rolniczego nieużytkowane rolniczo, tworzące ostoje dzikiej przyrody,

– prowadzić rejestr działalności rolnośrodowiskowej,

– przestrzegać wymogów realizowanego pakietu lub wariantu.

Zobowiązanie jest 5-letnie i rozpoczyna się od 1 marca roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie pierwszej płatności.

Termin składania wniosków jest taki sam jak w przypadku płatności obszarowych (15.03-15.05) z takimi samymi konsekwencjami za złożenie wniosku po upływie terminu. Do wniosku o przyznanie pierwszej płatności rolnik dołącza szkic gospodarstwa oraz, w przypadku realizacji pakietu na terenie rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, parku narodowego lub obszaru Natura 2000, zaświadczenie wojewody albo dyrektora parku narodowego o zgodności planu działalności rolnośrodowiskowej z planem ochrony dotyczącym tych obszarów, a w przypadku braku planu ochrony – opinię o zgodności planu działalności rolnośrodowiskowej z celami ochrony danego obszaru chronionego.

W kolejnych latach składania wniosku o przyznanie płatności rolnik dołącza mapę gospodarstwa z zaznaczonymi działkami rolnymi, na których realizuje poszczególne pakiety lub warianty oraz elementami krajobrazu. Mapę otrzymuje od Agencji.

Pierwszą płatność wypłaca się w terminie 12 miesięcy od dnia rozpoczęcia realizacji. Za pakiet Ekstensywne trwałe użytki zielone płatność rolnośrodowiskowa wynosi 500 zł/ha. Dla pakietu obowiązuje degresywność:

– 100% stawki płatności – za powierzchnię od 0,1 ha do 10 ha;

–   75% stawki płatności – za powierzchnię powyżej 10 ha do 50 ha;

–   50% stawki płatności – za powierzchnię powyżej 50 ha do 100 ha;

–   10% stawki płatności – za powierzchnię powyżej 100 ha.

Realizując Pakiet 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone – należy przestrzegać następujących wymogów:

1. Zakaz wapnowania, chyba że wapnowanie nie wpłynie negatywnie na środowisko i na realizację celu pakietu.

2. Zakaz nawożenia azotem na obszarach nawożonych przez namuły rzeczne, a na innych obszarach – powyżej poziomu 60 kg/ha w trakcie roku.

3. Zakaz przeorywania, wałowania, podsiewu.

4. Zakaz włókowania w okresie od dnia 1 kwietnia do dnia 1 września.

5. Zakaz stosowania ścieków i osadów ściekowych.

6. Zakaz stosowania środków ochrony roślin, z wyjątkiem selektywnego i miejscowego niszczenia uciążliwych chwastów z zastosowaniem odpowiedniego sprzętu (np. mazaczy herbicydowych).

7. Zakaz budowy i rozbudowy urządzeń melioracji wodnych szczegółowych tworzących system melioracji wodnych, z wyjątkiem urządzeń mających na celu utrzymanie lub poprawę wartości przyrodniczej (nie dotyczy bieżącej konserwacji).

Wymogi dodatkowe w przypadku użytkowania kośnego:

1. Koszenie w terminie od dnia 1 czerwca do dnia 30 września, nie więcej niż dwa pokosy w roku; wysokość koszenia 5 – 15 cm.

2. Pozostawienie 5 – 10% powierzchni nieskoszonej, przy czym co roku powinno to dotyczyć innej powierzchni.

3. Usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu.

4. Zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do środka koszonej powierzchni.

Wymogi dodatkowe w przypadku użytkowania pastwiskowego:

1. Wypasanie w sezonie pastwiskowym trwającym od dnia 1 maja do dnia 15 października – na obszarach poniżej 300 m n. p. m. oraz od dnia 20 maja do dnia 1 października – na obszarach powyżej 300 m n. p. m., przy obsadzie zwierząt wynoszącej 0,5 – 1,0 DJP/ha i obciążeniu pastwiska wynoszącym nie więcej niż 5t/ha (10 DJP/ha), przy czym wypasanie na terenach zalewowych rozpoczyna się nie wcześniej niż w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód, a wypasanie koników polskich i koni huculskich jest dopuszczalne przez cały rok.

2. Niewykaszanie niedojadów poza okresem od dnia 1 sierpnia do dnia 30 września.

Wymogi dodatkowe w przypadku użytkowania kośnopastwiskowego:

– wymogi dotyczące koszenia – jak w przypadku użytkowania kośnego,

– wypasanie w sezonie pastwiskowym trwającym od dnia 1 maja do dnia 15 października – na obszarach poniżej 300 m n. p. m. oraz od dnia 20 maja do dnia 1 października – na obszarach powyżej 300 m n. p. m., przy obsadzie zwierząt wynoszącej nie więcej niż 0,3 DJP/ha i obciążeniu pastwiska wynoszącym nie więcej niż 5t/ha (10 DJP/ha), przy czym wypasanie na terenach zalewowych rozpoczyna się nie wcześniej niż w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód, a wypasanie koników polskich i koni huculskich jest dopuszczalne przez cały rok,

– niewykaszanie niedojadów poza okresem od dnia 1 sierpnia do dnia 30 września.

Rolnik, który rozpoczął w 2008r. realizację Pakietu 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone może z dniem 1 marca 2009r. zmienić to zobowiązanie przez zamianę realizowanego pakietu w całości lub w części na Pakiet 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 lub na Pakiet 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000.

Realizacja Pakietu 4 i Pakietu 5 wymaga posiadania dokumentacji przyrodniczej ornitologicznej lub siedliskowej sporządzonej przez eksperta ornitologa lub eksperta botanika. Dokumentacja przyrodnicza wykonywana jest na zlecenie rolnika. Za sporządzenie dokumentacji rolnikowi przysługuje zwrot kosztów transakcyjnych zależnych od wielkości siedliska zgłoszonego do pakietów.

Wysokość kosztów transakcyjnych przedstawia tabela:

Rolnicy z obszaru Natura 2000 korzystają z Pakietu 5. a rolnicy z obszarów pozostałych korzystają z Pakietu 4. Rolnicy posiadający trwałe użytki zielone na obszarach Natura 2000 i poza – korzystają z obu pakietów. Na tej samej powierzchni nie może być realizowany jednocześnie wariant ptasi i warianty siedliskowe. W gospodarstwie mogą być zlecone dwie ekspertyzy (dokumentacje) przyrodnicze – ornitologiczna i siedliskowa.

Wariant „Ochrona zagrożonych siedlisk lęgowych ptaków” w Pakiecie 4. i Pakiecie 5. obejmuje następujące gatunki ptaków: biegus zmienny, błotniak łąkowy, czajka, derkacz, dubelt, krwawodziób, kulik wielki, kszyk, rycyk, wodniczka.

Struktura Pakietu 4. i 5. oraz stawki płatności:

Realizując pakiety rolnośrodowiskowe przyczyniamy się do ochrony zagrożonych gatunków ptaków, do zachowania cennych zbiorowisk roślinnych oraz do zachowania różnorodności biologicznej na obszarach wiejskich.

Opracował: Eugeniusz Rudkiewicz