POSIEDZENIE ŻAGAŃSKIEJ RADY POWIATOWEJ LIR

Na wniosek Przewodniczącego Żagańskiej Rady Powiatowej LIR Pana Ireneusza Ganczara, 9 grudnia 2019 r. w Starostwie Powiatowym w Żaganiu zorganizowane zostało posiedzenie Żagańskiej RP LIR.

Przewodniczący Rady Pan Ganczar po przywitaniu licznie przybyłych zaproszonych przedstawicieli instytucji działających na rzecz rolnictwa oraz członków Rady, poinformował zgromadzonych, iż to spotkanie jestem pierwszym po ukonstytuowaniu się po wyborach na VI kadencję LIR. Po przyjęciu porządku obrad, przystąpiono do realizacji poszczególnych punków posiedzenia.

Dziękujemy Staroście Żagańskiemu Panu Henrykowi Janowiczowi za udostępnienie sali oraz za zabranie głosu i zwrócenie się do zebranych gości i przedstawicieli samorządu rolniczego. Starosta w pierwszych słowach wypowiedzi odniósł się pokrótce do obecnej sytuacji związanej z ASF na terenie naszego województwa oraz nawiązał do współpracy (podpisania umowy) z KŁ Wrzos Zielona Góra i Dąbrowa Jelenin w zakresie gospodarki łowieckiej w obwodach łowieckich 206 i 207. Wspomniał również o Komisji Rolnictwa, która skrupulatnie zajmuje się bieżącymi sprawami z zakresu rolnictwa i obszarów wiejskich. Podkreślił pozytywną współpracę z instytucjami np. z Powiatowym Inspektoratem Weterynarii, czy innymi służbami, co w obecnej sytuacji i zagrożeniu ASF ma ogromne znaczenie.

Następnie głos zabrał Prezes Lubuskiej Izby Rolniczej Pan Stanisław Myśliwiec przybliżając rozpoczętą w lipcu tego roku działalność VI kadencji LIR oraz Krajowej Rady Izb Rolniczych. Dalej, w swej wypowiedzi podkreślił jakże istotny aspekt – ASF dotyczy nie tylko rolników, ale także nas jako konsumentów – dlatego tak istotne jest wspólne działanie, wsparcie i koordynacja wszelkich służb oraz społeczeństwa.

Informację na temat wypłaty zaliczek z tytułu dopłat bezpośrednich i wypłaty pomocy suszowej w powiecie żagańskim zaprezentował Kierownik BP Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Żaganiu z/s w Szprotawie Pan Marcin Psonak. Kierownik zaprezentował dane na dzień 9.12.2019r., z których wynika, iż BP w Żaganiu wydało w skali całego województwa najwięcej decyzji (wykazane wskaźnikiem procentowym: 55%), z liczbą 116 beneficjentów, dla których dokonano wypłaty zaliczki. Wnioski są przygotowane i przekazane do jednostki centralnej, od której oczekuje się dalszych decyzji mających na celu realizacje płatności. Pan Psonak przybliżył również ilościowe wskaźniki dotyczące pomocy suszowej z Pomocy Publicznej, gdzie na 751 złożonych wniosków, rozpatrzono pozytywnie i zrealizowano 206. Również przy suszy 2019 z De minimis z 19 złożonych wniosków, do dziś rozpatrzono i zrealizowano 4.

Na posiedzenie Rady zaproszona została również Kierownik Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Filia w Zielonej Górze Pani Renata Lityńska. Na wstępie poinformowała pokrótce o zmianach organizacyjnych i przeniesieniu biura Filii na ul. Krętą w Zielonej Górze. Następnie przedstawiła informację nt. obrotu nieruchomościami rolnymi w powiecie żagańskim: priorytetowa jest dzierżawa. Delegat na Walne Zgromadzenie LIR Pan Adam Kowalik podjął temat użytkowników gruntów, którzy nie robią nic na dzierżawionej nieruchomości, co prowadzi do dewastacji nieruchomości oraz niegospodarności, w momencie, gdy są zainteresowane osoby, które racjonalnie i rzetelnie gospodarowałyby. Przedstawiciel KOWR zapewniła, iż przyjrzą się sprawie. Pani Kierownik nadmieniła również, iż złożono 1003 wnioski suszowe. W odniesieniu do zasobów przybliżyła stan realizacji sprzedaży i dzierżaw nieruchomości rolnych na terenie powiatu. Z Zasobu WRSP w 2019 roku sprzedano 34,3468 ha gruntów na podstawie 43 umów; wydzierżawiono 128,0710 ha 32 podmiotom; zawarto 40 umów na przedłużenie dzierżawy na łącznej powierzchni 279,6287 ha.

Kolejnym punktem posiedzenia była tematyka dotycząca ASF w województwie lubuskim. Informacje i wytyczne przedstawiła Powiatowy Lekarz Weterynarii Monika Świca-Zielonka z Powiatowego Inspektoratu Weterynarii w Żaganiu. ASF przez ostatnie 5 lat utrzymywany był w ryzach. W listopadzie tego roku wystąpiły dwa pierwsze przypadki na terenie naszego województwa. Zauważyła, iż jest nietypowy rozrzut pod względem sposobów rozprzestrzeniania się ASF. Obecnie są trzy powiaty, na których stwierdzono przypadki ASF: wschowski, nowosolski, zielonogórski. Na dzień 9 grudnia w powiecie żagańskim i żarskim nie stwierdzono pozytywnego wyniku.

Na stronie Głównego Lekarza Weterynarii dostępne są informacje m.in. nt. poszczególnych stref. Również na stronie Lubuskiego Urzędu Wojewódzkiego zapoznać się można ze stosownymi rozporządzeniami wojewody, przy którym powołany został sztab kryzysowy.
Pani Świca-Zielonka podkreśliła, że bardzo duża jest rola człowieka, którego odpowiednia bioasekuracja stanowi podstawę do zapobiegania rozprzestrzeniania się wirusa. W gospodarstwie rolnym istotne jest zachowanie wszelkich środków zaradczych (np. dezynfekcja, czy zmiana ubrań, obuwia).

Jeden z uczestników spotkania – Pan Grzegorz Świątek zapytał gdzie były służby Głównego Lekarza Weterynarii, Ministra Rolnictwa we wcześniejszych fazach, jeszcze przed wystąpieniem wirusa. Brak podejmowanych inicjatyw w redukcję populacji dzika przyczyniły się do wystąpienia wirusa, gdzie występuje największa populacja tej zwierzyny, czyli w województwie lubuskim. Zaniedbanie ze strony władz, zarówno rządowych jak i samorządowych (m.in. poprzez brak respektowania próśb o odstrzały redukcyjne) doprowadziło do tego, iż na chwilę obecną bioasekuracja nie przyniesie efektów; to należało zrobić wcześniej.

Tematyka ASF połączyła się z kolejnym punktem programu, a mianowicie gospodarką łowiecką w obwodach łowieckich 206 i 207, które świeżo oddane zostały w działalność KŁ Wrzos Zielona Góra i KŁ Dąbrowa Jelenin. Prezes KŁ Wrzos Pan Edward Sibiński poinformował, że myśliwi obecnie chcą polować, ale nie mają udogodnień – np. co zrobić mają z takim dzikiem? – Sprzedaż w obecnej sytuacji nie wchodzi w grę, a utylizacja jest kosztowna. Zagęszczenie dzików jest bardzo duże, tym bardziej należy zwrócić uwagę na fakt, iż obwody 206 i 207 były przez pewien czas wyłączone z gospodarki łowieckiej.

Członek Żagańskiej RP Pan Czesław Towpik zauważył, iż państwo nie podjęło stosownych kroków na czas. Co zatem teraz robić mają hodowcy? – Odgórnie powinny być podjęte działania dążące do likwidacji hodowli z dużą rekompensatą dla małych gospodarstw. Tylko duże hodowle są w stanie utrzymać działalność w ryzach i nie dopuścić do chorób w stadzie.

Przedstawiciel Związku Rolników Polskich Pan Marek Szylińczuk poinformował zgromadzonych, iż wniósł do Powiatowego Lekarza Weterynarii o odstrzał sanitarny na terenie gminy Niegosławice. Działania przez WIW zostały podjęte, jednak brak stosownej chłodni. Zatem nasuwa się wniosek, iż należałoby zaapelować do samorządów by dokonać zakupu stosownych chłodni i odpowiedniego ich usytuowania.

Prezes Sibiński zwrócił się do Pani lek. wet. z podziękowaniami za współpracę, szkolenia i informacje w związku z przejęciem przez KŁ Wrzos i Dąbrowa obwodów łowieckich 206 i 207. Następnie Pan Sibiński na ręce Pana Prezesa Myśliwca przekazał pełną dokumentację związaną z działalnością Koła na terenie obwodu 207 od momentu przejęcia umową na działalność koła na tym obwodzie we wrześniu tego roku.

Po zrealizowaniu merytorycznych punktów spotkania, Pan Szylińczuk podjął temat z zakresu spraw bieżących, a mianowicie pilotażowego programu fotowoltaiki, by przybliżyć tematykę tych małych działań wspomagających gospodarstwa. Należałoby podjąć działania, by ENEA próbowała realizować przyjmowanie energii i współdziałanie przy podejmowaniu takich przedsięwzięć u rolników – skorzysta na tym gmina, rolnik (usadawiając panele na ziemiach VI klasy). Jednak zwrócił uwagę na fakt, iż w obecnych umowach sprzedaży z KOWR są zapisy, że przy zakupie nie można prowadzić innej działalności niż rolnicza – zatem brak możliwości usadawiania fotowoltaiki czy wiatraków.

W wolnych wnioskach Członek Rady Pan Jan Słocki zwrócił uwagę na istotny problem szkód poczynionych przez bobry. Bobry w dużej mierze dewastują środowisko, co niekorzystnie wpływa na rowy melioracyjne, a to z kolei prowadzi do zatkania cieków wodnych. Podkreślił, iż za dużo środków wydawanych jest na rekultywację po szkodach wyrządzonych przez bobry.

Kontynuując temat drapieżników, uczestnicy posiedzenia stwierdzili, iż również wilki, kruki, orły przenoszą ASF i temu należałoby się przyjrzeć. Wilk pokonując w ciągu doby 60 km stanowi potencjalne źródło rozprzestrzeniania się wirusa. Istotnym środkiem zapobiegawczym, bioasekuracyjnym byłoby zmniejszenie pogłowia tych drapieżników, dla których padlina jest źródłem pokarmowym.

Posiedzenie podsumował Przewodniczący Rady Pan I. Ganczar, który w przedświątecznej atmosferze podziękował za przybycie, podjęcie istotnych tematów i możliwość wspólnej wymiany zdań pomiędzy rolnikami a przedstawicielami instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich. Rozmowy, dążenie do rozwiązywania problemów, wymiana doświadczeń stanowi pozytywny aspekt działań i przyczynia się do dobrego funkcjonowania instytucji i ludzi w społeczeństwie.

Katarzyna Frąckowiak

Na ręce Prezesa LIR Pana Stanisława Myśliwca Przewodniczący Rady Pan Ireneusz Ganczar przekazał wnioski ujęte po podsumowaniu posiedzenia Rady, które prezentujemy Państwu poniżej.

Wnioski ze spotkania

1. Wstrzymanie wypłat pomocy suszowej dla gospodarstw dotkniętych klęską suszy oraz brak konkretnego terminu realizacji wypłaty pomocy przez ARiMR. Rolnicy powiatu żagańskiego drugi rok z rzędu ponieśli ogromne straty w uprawach spowodowane suszą. Mimo, iż w tym roku w miarę sprawnie zadziałały procedury dotyczące monitoringu suszy oraz szacowania strat w polu, to jednak końcowy efekt w postaci wypłaty pomocy z tym związanej nie został do tej pory osiągnięty, co gorsze brak konkretnego terminu zakończenia wypłat pomocy powoduje zdenerwowanie i frustrację rolników, którzy nie mając środków finansowych nie mogą prawidłowo prowadzić swojej działalności.

2. Nie wszystkie gospodarstwa miały wypłacone zaliczki z tytułu dopłat bezpośrednich w powiecie żagańskim – to 86 gospodarstw na ogólną liczbę 1830. Jak wynika z przedstawionej informacji Biuro Powiatowe ARiMR w Szprotawie wyróżnia się wielkością wydanych i naliczonych decyzji dotyczących dopłat bezpośrednich. Dane te świadczą o dobrej pracy placówki i zaangażowaniu pracowników. Jednak należy podkreślić, że dla tych gospodarstw, które do tej pory nie otrzymały dopłat, w roku którym wystąpiła susza, to dramat. Dlatego należy natychmiast wypłacić tym rolnikom dopłaty tak, by mogli zrealizować swoje zobowiązania czy też przygotować się do wiosennego wjazdu na pole.

3. Zmiana organizacyjna KOWR polegająca na przeniesieniu wielu działów do Gorzowa spowodowała utrudnienie obsługi rolników z terenów dawnego woj. zielonogórskiego. Reorganizacja KOWR polegająca w rzeczywistości na likwidacji Filii w Zielonej Górze spowodowała utrudnienia w obsłudze rolników, którzy korzystają z zasobu ziemi Państwa, czy to w postaci dzierżawy, czy też spraw związanych z realizacja umów z tytułu zakupu ziemi. Nowa ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego nałożyła na KOWR wiele nowych zadań, w tym włączenie się w proces obrotu ziemią rolną, nałożyła też obowiązek każdorazowego opiniowania umów sprzedaży w obrocie prywatnym. Likwidacja Filii w Zielonej Górze powoduje utrudnienia w obsłudze klientów, wydłuża czas rozpatrzenia podania i wydania decyzji. Zwracamy uwagę na fakt, iż obecna sytuacja powoduje duże utrudnienia dla rolników, którzy muszą pokonać ponad 200 km w jedną stronę by dotrzeć do siedziby w Gorzowie. Składamy pod rozwagę możliwość przeniesienia części oddziału KOWR do Zielonej Góry, tak by i tam była możliwość realizacji zadań i wydawania decyzji.

4. Dotychczasowe zwalczanie ASF budzi wiele wątpliwości i zastrzeżeń. Rozprzestrzeniająca się choroba obejmująca coraz większy obszar naszego regionu poddaje w wątpliwość dotychczasowe metody walki z chorobą oraz metody jej zapobiegania. Rolnicy zwracają uwagę na fakt, iż od wielu miesięcy zgłaszali konieczność redukcji szybko rosnącej populacji dzików oraz konieczności prowadzenia racjonalnej gospodarki łowieckiej. Mimo wielu spotkań i rozmów przez wiele miesięcy duży teren powiatu żagańskiego nie był obwodem łowieckim, na którym można było redukować pogłowie zwierząt płowych i dzików. Powodowało to wzrost koncentracji zwierząt w terenie, powodowało duże straty w uprawach oraz rosnące zagrożenie zarażeniem ASF. Obecnie w obliczu stwierdzenia występowania chorych dzików w bliskim sąsiedztwie, rozsądnym zdaje się szybkie zredukowanie pogłowia dzików, tak by ograniczyć prawdopodobieństwo zarażenia i rozprzestrzenienia ognisk chorobowych. Niestety w tym czasie podjęta jest decyzja o wstrzymaniu polowań. Koła łowieckie już dziś alarmują, że w przypadku braku możliwości redukcji populacji nie będą w stanie wypłacić odszkodowań z tego tytułu dla rolników.

5. Konieczny jest odstrzał sanitarny. W obliczu zaistniałej sytuacji konieczny jest odstrzał sanitarny, którego skutkiem będzie zmniejszenie zagrożenia wystąpienia choroby na naszym terenie. Na to działanie konieczne jest zaangażowanie dodatkowych środków finansowych.

6. Zaniepokojenie strukturą weterynarii państwowej odpowiadającej za zwalczanie chorób zakaźnych. Zwracamy uwagę na fakt, że w obliczu tak wielkiego wyzwania jakim jest zwalczanie ASF, ilość pracowników, w tym lekarzy państwowej weterynarii, jest daleko niewystarczająca. Widzimy konieczność wzrostu ilości etatów z takim uposażeniem, by było konkurencyjne w stosunku do prywatnej praktyki lekarzy weterynarii.

7. W obliczu zmian klimatycznych konieczność podjęcia działań zmierzających do dywersyfikacji dochodów rolników z wykorzystaniem gruntów o słabych walorach przyrodniczych. Rolnicy podnoszą problem możliwości budowy farm fotowoltaicznych na gruntach V-VI klasy, które to mogą być wykorzystane do produkcji OZE. Podnoszą też problem braku mocy przyłączeniowej dla planowanych instalacji, widzą potrzebę wprowadzenia programu pilotażowego w tej materii dla naszego terenu.

8. Nowa kwalifikacja ONW. Część terenów powiatu żagańskiego została wyłączana w nowej klasyfikacji jako tereny o niekorzystnych warunkach gospodarowania. W obliczu cyklicznie występującej suszy na tym obszarze, postulujemy o ponowne przeanalizowanie warunków biorąc pod uwagę obecne warunki klimatyczne.