WYJAŚNIENIA W SPRAWIE POMOCY DLA GOSPODARSTW POSZKODOWANYCH W WYNIKU WIOSENNYCH PRZYMROZKÓW I GRADOBIĆ

Zamieszczamy odpowiedź Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi na wystąpienie Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z 1. października 2024 r. o wydłużenie terminu, jaki brany jest pod uwagę przy udzielaniu pomocy rolnikom poszkodowanym w wyniku wystąpienia wiosennych przymrozków i gradobić:

„Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 września 2024 r. zostało wydane celem wdrożenia do krajowego prawodawstwa uregulowań rozporządzenia wykonawczego wykonawcze Komisji (UE) 2024/2030 z dnia 23 lipca 2024 r. w sprawie udzielenia nadzwyczajnego wsparcia finansowego sektorowi owoców i warzyw oraz sektorowi wina dotkniętym niekorzystnymi zjawiskami klimatycznymi w Austrii, Czechach i Polsce, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 (Dz. Urz. L z 24.7.2024).

Odnotowane w całej Polsce w marcu br. warunki pogodowe, sprzyjały wegetacji roślin i przyczyniły się do jej przyspieszenia. W rezultacie na licznych plantacjach drzew i krzewów owocowych oraz winorośli rośliny zaczęły kwitnąć oraz zawiązywać owoce o ok. 2–3 tygodnie wcześniej aniżeli w latach o normalnym przebiegu okresu wegetacji. W drugiej połowie kwietnia tego roku na znacznym obszarze Polski wystąpiły nadzwyczajne przymrozki od -6 do -8°C, które poraziły część sadów, plantacji owoców jagodowych oraz winnic. W maju 2024 r. wystąpiło kolejne zjawisko – gradobicie, które spowodowało straty w szczególności w uprawach malin, porzeczek, truskawek oraz w sadach.

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformował Komisję Europejską o wystąpieniu ww. zjawisk pogodowych oraz ich niszczycielskich skutkach już w czerwcu br. podkreślając ich nadzwyczajny i bezprecedensowy charakter, zwracając się jednocześnie z wnioskiem o podjęcie prac na uregulowanymi umożliwiającymi uruchomienie pomocy dla producentów rolnych dotkniętych stratami, które były następstwem tych zjawisk.

Komisja Europejska podzieliła argumenty przedstawione przez polskie władze we wniosku o wsparcie oraz podjęła decyzję o uzupełnieniu przygotowywanego projektu rozporządzenia wykonawczego Komisji, w którym przewidziano alokację na rzecz Austrii oraz Czech środków finansowych z przeznaczeniem na pomoc producentom owoców oraz sektorowi wina w związku z wystąpieniem przymrozków w kwietniu br., o przepisy umożlwiające udzielanie podobnej pomocy polskim producentom rolnym. W konsekwencji rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2024/2030 przewiduje alokację środków finansowych z budżetu UE na pomoc udzielaną w Austrii (w kwocie 10 mln EUR), Czechach (15 mln EUR) oraz w Polsce (37 mln EUR).

Stosownie do treści pkt 3 preambuły rozporządzenia 2024/2030, w kwietniu 2024 r. na części terytorium Polski wystąpiły niekorzystne zjawiska klimatyczne o bezprecedensowej skali (mróz). Ponadto wśród przesłanek przemawiających za przyjęciem uregulowań wprowadzających pomoc na rzecz poszkodowanych producentów rolnych, Komisja wymieniła negatywny wpływ kwietniowych mrozów w szczególności na sady, plantacje owoców jagodowych oraz na sektor wina. Kolejna okoliczność, która w ocenie Komisji spowodowała szkody w sektorze owoców i warzyw to wystąpienie gradów w maju 2024 r. Oznacza to, że wykorzystanie pomocy finansowej udzielanej na podstawie przepisów rozporządzenia 2024/2030 na pomoc rekompensującą straty spowodowane innymi zjawiskami pogodowymi nie korespondowałoby z celami tego rozporządzenia.

Niezależnie od powyższego, uprzejmie informujemy, że aktualnie trwają prace legislacyjne mające na celu m.in. wprowadzenie przepisów krajowych regulujących ogólne warunki udzielania pomocy producentowi rolnemu, w którego gospodarstwie rolnym powstały szkody w uprawach rolnych spowodowane wystąpieniem do dnia 10 września 2024 r. gradu, deszczu nawalnego, przymrozków wiosennych lub huraganu w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, które zostały oszacowane przez komisję i które wynoszą powyżej 30% średniej rocznej produkcji roślinnej w gospodarstwie rolnym z trzech ostatnich lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły te szkody, albo z trzech lat w okresie pięcioletnim poprzedzającym rok, w którym wystąpiły te szkody, z pominięciem roku o najwyższej i najniższej wielkości produkcji roślinnej.

Pomoc nie będzie przysługiwała producentowi rolnemu do powierzchni upraw rolnych, do których wnioskował o udzielenie pomocy na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 3 września 2024 r. Wysokość pomocy ustala się jako iloczyn powierzchni uprawy, na której zgodnie z protokołem oszacowania szkód powstały szkody spowodowane wystąpieniem do dnia 10 września 2024 r. gradu, deszczu nawalnego, przymrozków wiosennych lub huraganu w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich i stawki pomocy.

Wysokość stawki pomocy wynosi:

1) 3000 zł na 1 ha powierzchni upraw rolnych, na których wystąpiły szkody w wyniku gradu, deszczu nawalnego, przymrozków wiosennych lub huraganu w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich w wysokości co najmniej 70 % plonu;

2) 2000 zł na 1 ha powierzchni upraw rolnych, na których wystąpiły szkody w wyniku gradu, deszczu nawalnego, przymrozków wiosennych lub huraganu w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich w wysokości co najmniej 50 % i mniej niż 70 % plonu;

3) 1000 zł na 1 ha powierzchni upraw rolnych, na których wystąpiły szkody w wyniku gradu, deszczu nawalnego, przymrozków wiosennych lub huraganu w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich w wysokości co najmniej 30% i mniej niż 50% plonu.

Pomoc pomniejsza się o 50 %, jeżeli w dniu wystąpienia szkód w uprawach rolnych spowodowanych wystąpieniem do dnia 10 września 2024 r. gradu, deszczu nawalnego, przymrozków wiosennych lub huraganu w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich co najmniej 50 % powierzchni upraw w gospodarstwie rolnym, z wyłączeniem wieloletnich użytków zielonych, nie było ubezpieczone co najmniej od jednego z ryzyk.

Pomoc będzie przyznawana w drodze decyzji kierownika biura powiatowego Agencji właściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę producenta rolnego, na wniosek tego producenta rolnego złożony do dnia 15 listopada 2024 r. na formularzu opracowanym przez Agencję i udostępnionym na jej stronie internetowej.

Ponadto, możliwe będzie udzielenie pomocy producentowi rolnemu, w którego gospodarstwie rolnym powstały szkody w uprawach rolnych spowodowane wystąpieniem w 2024 r. gradu, deszczu nawalnego, przymrozków wiosennych lub huraganu w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, które zostały oszacowane przez komisję i które wynoszą powyżej 30% średniej rocznej produkcji roślinnej w gospodarstwie rolnym z trzech ostatnich lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły te szkody, albo z trzech lat w okresie pięcioletnim poprzedzającym rok, w którym wystąpiły te szkody, z pominięciem roku o najwyższej i najniższej wielkości produkcji roślinnej – w opłaceniu trzeciej i czwartej raty podatku rolnego za 2024 r.”

Źródło: KRIR